کلید فرمان سه حالته

کلید فرمان سه حالته

کلید فرمان سه حالته Three Position Selector Switch با دو حالت وصل و یک حالت قطع بین آن ها به عنوان کلید یک، صفر و دو یا چنج آور با صفر شناخته می شود. دیاگرام الکتریکی کلید فرمان سه حالته را در تصویر زیر مشاهده می کنید. با انتخاب نوع و تعداد پلاتین های متفاوت می توان از این کلید در مدارهای فرمان مانند چپ گرد و راست گرد، تغییر ولتاژ AC به DC، تغییر حالت خودکار به دستی، خاموش، استارت و کار دائم، تغییر میزان ولتاژ، تغییر سرعت و … استفاده کرد.

دیاگرام الکتریکی سلکتور سوئیچ

دیاگرام

با توجه به تنوع کلیدهای فرمان، شما می توانید یک کلید از نوع اهرمی یا چرخشی، چراغ دار یا بدون چراغ، ساده و یا با انواع سیستم حفاظتی و … انتخاب کنید. به دلیل گستردگی مدل ها و برای نمایش تمام حالت های موجود ممکن است از چند نوع دیاگرام استفاده شود.

دیاگرام الکتریکی کلید فرمان سه حالته

طبق تصویر بالا، برای نمایش کلیدهای سلکتوری سه حالته معمولی از گزینه ی (a) استفاده می شود. هر دو پلاتین این کلید در حالت صفر قطع و در هر یک از حالت های کار مانند 1 و 2، یک پلاتین وصل خواهد بود.

در گزینه ی (b) برای نمایش حالت برگشت فنری از یک فلش استفاده شده است. جهت فلش مشخص می کند که بعد از برداشتن نیرو، کلید در چه وضعیتی قرار خواهد گرفت. با توجه به تصویر، اگر کلید در حالت های یک و دو رها شود، توسط نیروی فنر به حالت قطع بر خواهد گشت.

گزینه ی (c) یک کلید سه حالته با سوئیچ را نمایش می دهد. علامت های موجود در موقعیت یک، صفر و دو به این معنی ست که می توان سوئیچ را در هر سه موقعیت از کلید خارج کرده و آن را قفل کرد. موقعیت خارج شدن سوئیچ می تواند در کلیدها متفاوت باشد.

گزینه ی (d) برای نمایش کلیدهای سه حالته و چراغ دار استفاده می شود. قابل ذکر است که نوع و ولتاژ این لامپ متنوع بوده و می تواند از مدار دیگری به غیر از کلید تغذیه شود.

برای نمایش انواع دسته، نوع مکانیزم و سیستم های حفاظتی، می توان از علائم درج شده در تصویر زیر نیز استفاده کرد.

سلکتور سوئیچ

به عنوان مثال گزینه ی (a) کلید معمولی و برگشت فنری با دسته ی چرخشی، گزینه ی (b) کلید سویچ دار معمولی با مدل های متنوع خارج شدن سوئیچ از کلید، گزینه ی (c) کلید سوئیچ دار برگشت فنری با مدل های متنوع خارج شدن سوئیچ از کلید، گزینه ی (d) کلید قابل قفل گذاری معمولی با دسته ی چرخشی و (e) کلید قابل قفل گذاری برگشت فنری با دسته ی چرخشی را مشخص می کند.

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره ی جامع آموزش مدار فرمان شرح داده شده است. در این دوره با تجهیزات پایه مانند انواع کلیدها، کنتاکتورها، تایمرها، ساعت ها و غیره آشنا شده و نحوه ی سیم بندی آن ها را فراخواهیم گرفت. یک فصل از دوره ی آموزش مدار فرمان مربوط به شناخت سمبل های الکتریکی، مدارک مهندسی، نقشه ها و ترسیم مدارها در محیط اتوکد الکتریکال است. پس از فراگرفتن نحوه ی ترسیم مدارها و سیم بندی قطعات پایه وارد بخش های پیچیده تر مانند طراحی سیستم های چنج آور می شویم. در این فصل یک پروژه ی چنج آور با 3 ورودی توسط کلیدهای چنج آور موتور دار سوکومک و برد دیتا کام 207 طراحی و ساخته می شود. تابلوی فوق به یک دیزل موتور سازان تبریز متصل شده و تنظیم پارامترها صورت می گیرد.

روش سیم بندی

پس از نصب کامل کلید باید آن را سیم بندی کنیم. با توجه به پلاتین های کلید، تعداد ترمینال های آن می تواند متفاوت باشد. نکته مهم قبل از شروع سیم بندی، مطابقت دادن نوع و میزان ولتاژ و جریان با مشخصه های درج شده روی کلید می باشد. کلیدهای فرمان اغلب می توانند تا 10 آمپر جریان را از خود عبور دهند. لازم به ذکر است که میزان جریان به نوع و میزان ولتاژ نیز بستگی دارد. در برخی موارد ممکن است از Ith به معنی میزان جریان حرارتی نیز استفاده شده باشد.

پلاتین های باز یا بسته ی کلید جهت خاصی نداشته و می توان یکی از ترمینال های آن را به عنوان ورودی و دیگری را به عنوان خروجی در نظر گرفت. در کنار هر ترمینال یک حرف و مشخصه وجود دارد که نوع پلاتین و شماره ی آن را مشخص می کند. به عنوان مثال از عدد های 1 و 2 به همراه رنگ قرمز برای پلاتین های نرمال بسته و از عدد های 3 و 4 به همراه رنگ سبز برای پلاتین های نرمال باز استفاده می شود. این علائم و رنگ ها ممکن است با توجه به برند و نوع کلید متفاوت باشد.

تست و تنظیمات

کلید یک صفر و دو المان تنظیمی نداشته ولی قبل از بهره برداری نیاز به تست دارد. تست های این کلید را می توان به دو گروه تست در بی برقی و تست در برق داری تقسیم کرد. برای انجام تست های نهایی این مراحل را انجام دهید:

  • از نصب صحیح و عمکلرد مکانیکی کلید اطمینان حاصل کنید. کلید را در بی برقی چند بار قطع و وصل کنید.
  • با توجه به رنگ سیم ها، شماره سیم ها و کمک گرفتن از اهم متر، صحت مدار خود را کنترل کنید.
  • پس از کنترل نهایی، کلید را در وضعیت قطع قرار داده و مدار فرمان را برق دار کنید. مطمئن شوید که مدار قدرت در وضعیت قطع بوده و هیچ باری به خروجی کنتاکتور ها و … متصل نباشد. برای قطع و وصل کلید فرمان کافی است دسته ی آن را در مقابل وضعیت های موجود قرار دهید. برای وضعیت خاموش ممکن است عبارت های صفر یا OFF روی کلید نوشته شده باشد. در این مرحله نیز می توانید صحت اتصال سیم ها به ترمینال های ورودی را با یک اهم متر و یا فازمتر چک کنید. توجه کنید در صورتی که در کلید از پلاتین های نرمال بسته استفاده شده باشد، وصل برق می تواند باعث شروع به کار مدار فرمان و قدرت شود.
  • با بازدید کردن شرایط مدار فرمان و تجهیزاتی که ممکن است برق دار شوند، می توانید کلید فرمان را در یکی از حالت های وصل قرار داده و نتیجه را کنترل کنید. با توجه به نقش کلید ممکن است از عبارت های متنوعی در حالت های کاری مانند یک و دو، دستی و خودکار، چپ گرد و راست گرد و … استفاده شده باشد. در صورتی که کلید جزئی از یک تابلو برق و یا مدار جدید می باشد، تست در شرایط برق دار فقط باید در صورتی انجام شود که کل کار تمام شده و هیچ کس روی آن مشغول به کار نباشد.
  • با اطمینان از صحت عملکرد در حالت کاری اول، کلید را در حالت دوم قرار داده و مجدد شرایط را کنترل کنید.
  • پس از اتمام تست ها، کلید را در وضعیت قطع قرار داده و سیستم را خاموش کنید.

جهت مطالعه ده ها مقاله ی تخصصی دیگر، بخش مقالات آموزش مدار فرمان را مشاهده کنید.

کار با تجهیز

بهره برداری از این کلیدها ساده و معمولا بدون نیاز به سرویس و نگه داری می باشد. با توجه به نقش کلید ممکن است از عبارت های متنوعی در حالت های کاری و غیر کاری مانند یک، صفر و دو، دستی، خاموش و خودکار، چپ گرد، خاموش و راست گرد و … استفاده شده باشد. در نظر داشته باشید که مکانیزم کلید می تواند اهرمی و یا چرخشی باشد.

کلیدهای سه حالته می توانند از نوع ساده، برگشت فنری، سوئیچ دار و قابل قفل گذاری باشند. در کلیدهای ساده بعد از تغییر وضعیت، کلید در همان حالت باقی خواهد ماند اما در نوع برگشت فنری، بعد از تغییر وضعیت و برداشتن نیرو کلید به حالت اول بر خواهد گشت. برای نمایش این حالت از یک فلش با جهت در دیاگرام ها استفاده می شود.

کلیدهای سوئیچ دار و قابل قفل گذاری از نظر موقعیت خارج شدن سوئیچ و قرار گرفتن قفل های ایمنی می تواند مدل های متنوعی داشته باشد. شما باید با توجه به تاسیسات مشخص کنید که مایل هستید در چه موقعیت هایی کلید را قفل کنید. به این ترتیب می توانید مدل مناسب را تهیه کنید.

در صورت تمایل به آشنایی با نوع دو حالته، مقاله ی کلید فرمان دو حالته را بخوانید.

این مقاله تا چه حد برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 3.9 / 5. تعداد رای: 7

5 پاسخ
  1. ابوالفضل
    ابوالفضل گفته:

    با سلام اولا باید ببینیم کلید چند تا جا داره اگه ۳ تا بود وسطی برق و بقیه خروجی هستن اگه چهار تا بود دو تا برق و بقیه اون چیز های که میخوایم برق بره به اونا وصل میکنیم

    پاسخ
    • مثلث زرد
      مثلث زرد گفته:

      سلام. این جریان کنتاکت های کلید هست. بستگی به مصرف شما داره. معمولا تجهیزات مدار فرمان تا ۱۶ آمپر هستن

      پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *