کلید فرمان سلکتوری بیش از سه حالت

کلید سلکتوری بیش از سه حالت

همانطور که در مقالات قبلی مطالعه کردید متداول ترین کلیدهای فرمان به شکل کلید دو حالته و کلید سه حالته هستند. با افزایش وضعیت های انتخابی در مدار فرمان می توان از کلید سلکتوری با حالت های کاری بیشتر نیز استفاده کرد. این کلیدها به صورت کلی با عنوان کلید سلکتوری بیش از سه حالت شناخته شده و اغلب به شکل زبانه ای یا CAM سوئیچ هستند. برای انتخاب کلید سلکتوری بیش از سه حالت باید وضعیت صفر، تعداد وضعیت های مورد نیاز و وضعیت پلاتین ها را مشخص کنیم.

به عنوان مثال یک کلید بیش از سه حالت می تواند با صفر یا بدون صفر باشد. وجود حالت صفر به معنی قابلیت خاموش کردن سیستم است. به عنوان مثال یک کلید صفر، یک، دو و سه را در نظر بگیرد. در حالت صفر هیچ از خروجی ها وصل نبوده و این امکان وجود دارد که مدار فرمان را کاملا خاموش کنید. در طرف مقابل اگر کلید یک، دو و سه باشد در هر لحظه یکی از پلاتین ها وصل خواهند بود.

تعداد وضعیت های کلید

تعداد وضعیت های کلید با توجه به مدار فرمان انتخاب شده و طبق برند و مدل کلید می توان حتی بیشتر از 10 حالت باشد. به عنوان مثال در تصویر زیر صفحه ی راهنمای کلیدهای سلکتوری تا 12 حالت را مشاهده می کنید. در این تصویر گزینه ی (a) کلید فرمان چهار حالته با صفر و بدون صفر، گزینه ی (b) کلید فرمان پنج حالته با صفر و بدون صفر، گزینه ی (c) کلید فرمان شش حالته با صفر و بدون صفر و گزینه ی (d) کلید فرمان دوازده حالته با صفر و بدون صفر را نشان می دهد.

سلکتور سوئیچ

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره ی جامع آموزش مدار فرمان شرح داده شده است. در این دوره با تجهیزات پایه مانند انواع کلیدها، کنتاکتورها، تایمرها، ساعت ها و غیره آشنا شده و نحوه ی سیم بندی آن ها را فراخواهیم گرفت. یک فصل از دوره ی آموزش مدار فرمان مربوط به شناخت سمبل های الکتریکی، مدارک مهندسی، نقشه ها و ترسیم مدارها در محیط اتوکد الکتریکال است. پس از فراگرفتن نحوه ی ترسیم مدارها و سیم بندی قطعات پایه وارد بخش های پیچیده تر مانند طراحی سیستم های چنج آور می شویم. در این فصل یک پروژه ی چنج آور با 3 ورودی توسط کلیدهای چنج آور موتور دار سوکومک و برد دیتا کام 207 طراحی و ساخته می شود. تابلوی فوق به یک دیزل موتور سازان تبریز متصل شده و تنظیم پارامترها صورت می گیرد.

انتخاب کلید سلکتوری

پلاتین های کلیدهای بیش از سه حالت معمولا از نوع نرمال باز و در تعداد مختلف ساخته می شوند. این حالت به معنی وصل بودن یکی از پلاتین ها در هر وضعیت کاری خواهد بود. به عنوان مثال شما می توانید یکی از وضعیت های کلید سلکتوری 1 تا 6 را انتخاب کنید. حالت بعدی در کلیدها انتخاب صعودی است. برای درک بهتر این موضع همان کلید 1 تا 6 را در نظر بگیرد. در حالت 1 کلید تنها یکی از پلاتین های آن بسته بوده و دیگر وضعیت ها قطع هستند.

با تغییر وضعیت کلید روی حالت 2 پلاتین یک قطع نشده و پلاتین 2 هم به آن اضافه می شود. به عبارت دیگر در موقعیت دو کلید پلاتین های یک و دو به صورت همزمان وصل هستند. با تغییر کلید به وضعیت سوم پلاتین سوم نیز اضافه می شود. در این حالت پلاتین های یک، دو و سه وصل خواهند بود. این روند تا وضعیت 6 کلید ادامه داشته و در نهایت تمام پلاتین های کلید بسته می شوند. از این مدل کلیدهای سلکتوری و با این عملکرد بیشتر در مدارهایی استفاده می شود که نیاز به افزایش موضوعی داشته باشیم. به عنوان مثال کنترل یک بانک خازن در حالت دستی را در نظر بگیرید. به این منظور می توان برای تمام پله ها یک کلید صفر، یک دو در نظر گرفته و یا از یک کلید صعودی استفاده کرد. با استفاده از کلید سلکتوری صعودی به راحتی می توان پله های خازن را به صورت صعودی وارد مدار کرد. به عنوان مثال ابتدا پله ی اول و در ادامه پله اول و دوم و غیره.

توجه کنید که تعداد و نوع پلاتین های کلید سلکتوری بیش از سه حالت قابل تغییر نبوده و هنگام خرید باید به نیازمندی های مدار توجه کنید. کلیدهای سلکتوری بیش از سه حالت به علت تعداد پلاتین و موقعیت های زیاد، در ابعاد بزرگ تری نسبت به کلیدهای فرمان ساخته شده و معمولا در گروه CAM سوئیچ ها قرار می گیرند. CAM سوئیچ ها از نظر ظاهر، ابعاد و شرایط نصب با کلیدهای فرمان متفاوت بوده و به شکل زبانه ای هستند. این کلیدها برای استفاده در مدارهای فرمان، اندازه گیری، کنترل الکتروموتور و قدرت ساخته شده و در تمام شرایط تقریبا ساختمان یکسانی دارند. لازم به ذکر است که CAM مخفف عبارت Control, Automation, Measurement بوده و برای کلیدهای زبانه ای قابل استفاده در کنترل، اندازه گیری و اتوماسیون استفاده می شود.

در تصویر زیر و بخش (a) یک نمونه CAM سوئیچ یا کلید سلکتوری بیش از سه حالت و در بخش (b) یک نمونه کلید فرمان را مشاهده می کنید. هنگام تهیه کلید باید مشخصات الکتریکی پلاتین ها از نظر ولتاژ، جریان و نوع بار متصل شده به آن ها نیز مشخص شود. از آنجایی که این کلیدها در مدل های قدرت نیز وجود دارند انتخاب پلاتین ها باید با دقت بالایی انجام شود. این اطلاعات معمولا روی بسته بندی کلید درج شده و یا توسط یک لیبل روی خود کلید قرار داده می شود.

سلکتور سوئیچ

جهت مطالعه ده ها مقاله ی تخصصی دیگر، بخش مقالات آموزش مدار فرمان را مشاهده کنید.

نقشه کلید سلکتوری

در تصویر زیر، دیاگرام فنی دو کلید سلکتوری 5 حالته با یک و چهار پلاتین را مشاهده می کنید. در قسمت راهنما مشخص شده که هر دو کلید بدون حالت قطع و با 5 حالت کاری و زاویه ی 60 درجه هستند. زیر این قسمت یک کد وجود دارد که شرکت سازنده توسط آن نوع محصول خود را مشخص می کند. توسط جدول پائین دیاگرام وضعیت اتصال پلاتین ها با موقعیت کلید سلکتوری نمایش داده شده است. این جدول دارای چند سطر برای نمایش وضعیت های کلید و چند ستون برای نمایش وضعیت های کنتاکت ها است. با درج علامت ضربدر در خانه های جدول مشخص می شود که پلاتین ها در چه وضعیت هایی وصل هستند.

سلکتور سوئیچ

در گزینه ی (a) دیاگرام کلید سلکتوری 5 حالته با یک پلاتین نرمال باز در هر وضعیت را مشاهده می کنید. طبق تصویر این کلید یک ترمینال ورودی با شماره ی 1 و پنج ترمینال خروجی با شماره های 2 و 4 و 6 و 8 و 10 برای حالت های مختلف دارد. وقتی دسته در موقعیت یک باشد، ترمینال ورودی به خروجی شماره ی دو متصل است. با تغییر موقعیت دسته، اتصال ترمینال ورودی به خروجی نیز تغییر می کند. همانطور که مشاهده می کنید در این کلید هر پلاتین فقط یک بار بسته می شود. در فهرست زیر وضعیت پلاتین ها در هر موقعیت کلید آورده شده است.

  • وضعیت یک کلید: بسته شدن پلاتین شماره 2 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت دو کلید: بسته شدن پلاتین شماره 4 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت سه کلید: بسته شدن پلاتین شماره 6 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت چهار کلید: بسته شدن پلاتین شماره 8 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت پنج کلید: بسته شدن پلاتین شماره10 و باز بودن دیگر پلاتین ها

گزینه ی (b) دیاگرام کلید سلکتوری 5 حالته با چهار پلاتین نرمال باز برای هر وضعیت را نشان می دهد. به عبارت دیگر این کلید ترکیبی از چهار کلید نمایش داده شده در بخش (a) تصویر بالا است. طبق تصویر این کلید چهار ترمینال ورودی مجزا با شماره های 1 و 11 و 21 و 31 و بیست ترمینال خروجی با شماره های زوج بین 2 تا 40 برای حالت های مختلف دارد. با قرار دادن کلید در وضعیت یک پلاتین های نرمال باز بخش اول از تمام گروه ها بسته می شود. همانطور که مشاهده می کنید در موقعیت یک، پلاتین های 1 و 11 و21 و 31 به خروجی های 2 و 12 و 22 و 32 متصل هستند. از آنجایی که این گروه ها کاملا از یک دیگر مستقل هستند می تواند از پلاتین ها در مدارهای مختلف استفاده کنید. در نظر داشته باشید که با تغییر موقعیت دسته ی کلید اتصال تمام ترمینال ها به صورت هم زمان تغییر خواهد کرد. موقعیت پلاتین های این کلید با تغییر وضعیت دسته به شکل زیر خواهد بود:

  • وضعیت یک کلید: بسته شدن پلاتین شماره 2 و 12و 22 و 32 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت دو کلید: بسته شدن پلاتین شماره 4 و 14 و 24 و 34 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت سه کلید: بسته شدن پلاتین شماره 6 و 16 و 26 و 36 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت چهار کلید: بسته شدن پلاتین شماره 8 و 18 و 24 و 38 و باز بودن دیگر پلاتین ها
  • وضعیت پنج کلید: بسته شدن پلاتین شماره 10 و 20 و 30 و 40 باز بودن دیگر پلاتین ها

این مقاله تا چه حد برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 3 / 5. تعداد رای: 6

6 پاسخ
  1. مهرداد سیلانی
    مهرداد سیلانی گفته:

    یک کلید فرمان چهار حالته داریم چرخش به صورت بعزافه+ هستش مربوط به دستگاه بستنی ساز ایتالی هستش بازش کردیم برای شستشو وسرویس دیر فهمیدیم که میله مهور وصطش به سورت چرخ دنده نر ماده بود برنامه اش بهم خورد حالا نقشه حالاتها۰۱۲۳ وخاموش روش کلید ها ور وزیعت رو نمی دونیم کلیدش مدل LE2-12 هستش لطفا به ما بگو چطور دوبار برنامه ریزیش کنیم نقشه ماتریسش چطور

    پاسخ
  2. محمد علی ملکی
    محمد علی ملکی گفته:

    با عرض سلام
    من یک پمپ آب تکفاز یک اسب در ساختمان راه اندازی کردم، ساختمان کنتور مشا نداره، میخواستم از یک کلید سلکتور چهار حالته یعنی قطع و یک و دو و سه برای اتصال برق پمپ بین سه کنتور از هر واحد داشته باشم، یعنی شماره یه کلید برق رو از کنتور واحد یک بگیره، شماره دو کلید برق رو از کنتور واحد دو بگیره و شماره سه کلی برق رو از کنتور واحد سه بگیر و شماره صفر هم برق رو از پمپ قطع بکنه، متاسفانه نقشه برای اینکار رو در هیچ جا نتونستم پیدا کنم، امکانش هست کمکم کنید؟

    پاسخ
    • مثلث زرد
      مثلث زرد گفته:

      سلام. وقت بخیر. کلیدهای چندحالته یک مشترک دارن و تعدادی خروجی. البته مشکلی برای اتصال سیم نول وجود داره. اغلب کلیدهای بیشتر از دو حالت دارای یک پلاتین هستن. بهتره از کلیدی استفاده کنید که برای هر حالت دو پلاتین داشته باشه تا بتونید فاز و نول رو همزمان قطع و وصل کنید. از فروشگاه های برق صنعتی سوال کنید. اگر کلید موجود باشه روش اتصال در بسته بندی اون شرح داده شده.

      پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *