سمافور و انواع آن

سمافور یا Semaphore Indicator و انواع آن

در این مقاله سمافور و انواع آن را بررسی می کنیم. در تأسیسات مهم و بزرگ برای نمایش مسیر جریان برق، آب، گاز، وضعیت تجهیزات و غیره از دیاگرام‌های تک خطی روی تابلو برق، دیوار، میز کنترل و غیره استفاده می‌شود. طبق تصویر زیر این دیاگرام‌ها شامل خط‌ها، علائم الکتریکی، کلیدهای فرمان، کلید مقایسه‌ای یا discrepancy switch و ادوات اخباری مانند چراغ سیگنال؛ سمافور و غیره هستند. با استفاده از تابلوهای دیاگرامی می‌توان وضعیت کل سیستم و تجهیزات آن را مشاهده کرده و در صورت نیاز دستورات لازم را صادر کرد.کلید مغایرتی

کاربرد سمافور

چراغ سیگنال با خاموش و روشن شدن تنها می‌تواند دو وضعیت را نمایش داده و برای استفاده در دیاگرام‌های مسیر جریان خیلی مناسب نیست. در صورتی که تجهیزات استفاده شده مانند بریکر، سکسیونر، شیرهای برقی و غیره بیش از دو حالت داشته  باشند، می‌توان از سمافور استفاده کرد. تعریف سمافور چیزی به معنی استفاده از پرچم یا مخابره اطلاعات توسط نور است. سمافور با مدل‌های مختلف مانند مکانیکی، الکترومکانیکی و چراغ‌ دار برای نمایش پیوستگی و یا عدم پیوستگی در خطوط مسیر جریان و وضعیت تجهیزات استفاده می‌شود. به عنوان مثال در تصویر زیر استفاده از سمافور های مکانیکی در نمایش وضعیت سکسیونر اصلی و زمین را مشاهده می‌کنید. این سمافمور ها مستقیما به مکانیزم کلید متصل شده و وضعیت آن را با چرخش روی دیاگرام الکتریکی نمایش می دهد.

سمافور مکانیکی

سمافور مکانیکی دارای یک قاب مربع یا دایره‌ای شکل بوده و یک خط یا نوشته داخل آن قرار دارد. لازم به ذکر است که شکل های مختلف برای تجهیزات مختلف در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال در برخی از پست های فوق توزیع دایره برای سکسیونر و مربع برای بریکر در نظر گرفته می شود. جابه‌جایی موقعیت یا چرخش خط داخل سمافور نشان دهنده‌ی تغییر وضعیت در تجهیزات است. این نشان دهنده بدون نیاز به منبع تغذیه بوده و مستقیما از ادوات مکانیکی مانند موقعیت پلاتین‌های قدرت دستور می‌گیرد. در کتاب تجهیزات سوئیچ و کنترل شرح داده شد که سوئیچ دیسکانکتورها باید دارای یک نشانگر مکانیکی قابل اعتماد و وابسته به موقعیت پلاتین ها باشند. بیشترین استفاده از سمافور مکانیکی روی تابلوهای قدرت و تجهیزات داخل پست‌ها مانند انواع بریکر و سکسیونرها است. در تصویر زیر سه موقعیت مختلف در یک سمافور برای نمایش (a) حالت وصل کلید، (b) حالت قطع کلید و (c) اتصال زمین بودن آن را مشاهده می‌کنید.

در برخی از موارد مانند تصویر زیر ممکن است از دو سمافور برای نمایش حالت‌های مختلف کلید قدرت مانند وصل، قطع و یا اتصال زمین استفاده شود. این مورد به برند و نوع کلیدهای قدرت بستگی دارد.

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره ی جامع آموزش مدار فرمان شرح داده شده است. در این دوره با تجهیزات پایه مانند انواع کلیدها، کنتاکتورها، تایمرها، ساعت ها و غیره آشنا شده و نحوه ی سیم بندی آن ها را فراخواهیم گرفت. یک فصل از دوره ی آموزش مدار فرمان مربوط به شناخت سمبل های الکتریکی، مدارک مهندسی، نقشه ها و ترسیم مدارها در محیط اتوکد الکتریکال است. پس از فراگرفتن نحوه ی ترسیم مدارها و سیم بندی قطعات پایه وارد بخش های پیچیده تر مانند طراحی سیستم های چنج آور می شویم. در این فصل یک پروژه ی چنج آور با 3 ورودی توسط کلیدهای چنج آور موتور دار سوکومک و برد دیتا کام 207 طراحی و ساخته می شود. تابلوی فوق به یک دیزل موتور سازان تبریز متصل شده و تنظیم پارامترها صورت می گیرد.

سمافور الکترومکانیکی

این سمافور بر خلاف مدل مکانیکی به تغذیه‌ی الکتریکی نیاز داشته و بیشتر در تابلوهای فرمان و کنترل استفاده می‌شود. طبق تصویر زیر سمافور الکترومکانیکی دارای دو بوبین داخلی بوده و توسط آن‌ها می‌تواند دو حالت کاری روشن و خاموش را نمایش دهد. این تجهیز در دو مدل AC و DC ساخته شده و دارای یک ترمینال مشترک (3) و دو ترمینال جداگانه (1 و 2) برای بوبین ها است.

در تصویر زیر وضعیت اتصال تغذیه و حالت‌های سمافور نمایش داده شده است. در این نمونه سیم نول یا منفی مستقیما به ترمینال مشترک یا شماره‌ی 3 متصل شده است. طبق گزینه‌ی (a) با وصل تغذیه ترمینال شماره 1، خط داخلی به صورت افقی قرار گرفته و حالت قطع را نمایش می‌دهد. در گزینه‌ی (b) و با قطع تغذیه شماره‌ی 1 و وصل آن به شماره‌ی 2، خط داخلی به صورت عمودی قرار گرفته و حالت وصل را نمایش خواهد داد. برای نمایش حالت‌های قطع و وصل می‌توان از یک پلاتین چنج آور در مدار فرمان استفاده کرد. با توجه به گزینه‌ی (c) و در صورت قطع تغذیه‌ی سمافور از هر دو ترمینال 1 و 2، خط داخلی در زاویه‌ی 45 درجه قرار گرفته و می‌تواند حالت خطا مانند قطع بریکرها و یا عدم اتصال زمین بودن را نمایش دهد.

جهت مطالعه ده ها مقاله ی تخصصی دیگر، بخش مقالات آموزش مدار فرمان را مشاهده کنید.

سمافور چراغ‌دار

در این مدل از سمافورها از  چند چراغ LED با رنگ و حالت‌های مختلف استفاده می‌شود. سمافورهای چراغ‌دار فاقد هر گونه سیستم مکانیکی بوده و به صورت نورانی می‌توانند حالت‌های وصل، قطع و خطا را  نمایش دهند. تعداد حالت‌ها و ترمینال‌های موجود در این سمافور ممکن است با توجه به برند متفاوت باشد. به عنوان مثال و طبق تصویر زیر روشن شدن خط سبز می‌تواند برای نمایش حالت قطع، روشن شدن خط قرمز برای حالت وصل و روشن شدن هر دو به صورت هم‌زمان برای نمایش حالت خطا استفاده شود.

سمافورهای چراغ‌دار در مقابل نمونه‌های الکترومکانیکی دارای مزایای خاصی از جمله موارد زیر هستند:

  • به علت عدم وجود قطعات مکانیکی، عمر بالایی داشته و در مقابل نفوذ اجسام خارجی مقاوم‌تر است.
  • در مدل‌های جریان مستقیم و متناوب با ولتاژهای مختلف ساخته می‌شود.
  • طبق تصویر زیر، با استفاده از چراغ‌های بیشتر، می‌توان علاوه بر حالت‌های بالا به پایین و چپ به راست، حالت‌های مختلفی دیگری مانند (a) وصل بالا به راست، (b) بالا به چپ، (c) پایین به راست و (d) پایین به چپ را نمایش داد.
  • روشن شدن لامپ‌ها امکان تشخیص سریع وضعیت سمافور را فراهم می‌کند.
  • می‌توان از رنگ‌های مختلف در سمافور استفاده کرد.

این مقاله تا چه حد برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 3.9 / 5. تعداد رای: 8

14 پاسخ
  1. ahmad58pars@ymail.com
    ahmad58pars@ymail.com گفته:

    سلام. ممنونم از اطلاعات خوبی که دادید. بسیار سپاسگزارم.
    در انتظار مطالب جدیدتر و به روزتر شما هستم.

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *