کنترلر رطوبت یا رطوبت سنج سانوارد Sanward SUN25-H

یکی از روش های مانیتورینگ و کنترل میزان رطوبت استفاده از کنترلر رطوبت است. برای آشنایی با روش کنترل رطوبت می توانید مقاله کنترلر رطوبت چیست را مطالعه کنید. یکی از برند های پرکاربرد در ایران رطوبت سنج سانوارد تحت عنوان SANWARD SUN25-H است. با استفاده از رطوبت سنج سانوارد و IC Sensor همراه آن می‌توان رطوبت نسبی را در بازه 0 تا 100% اندازه گیری کرد. نکات مهم در استفاده از سنسور رطوبت در کاتالوگ فارسی و انگلیسی این کنترلر شرح داده شده است. رعایت این نکات در بهبود عملکرد کنترلر تاثیر گذار خواهد بود.

کاربردها

از رطوبت سنج ایرانی سانوارد در موارد زیر استفاده می‌شود:

• سالن های پرورش قارچ
• سالن های مرغداری و دامپروری
• کشاورزی و باغبانی
• خانه های هوشمند
• تجهیزات پزشکی و نظامی
• اتاق های سرور و سایت ها
• خشک کردن چوب و غیره

در تصویر زیر نام هر یک از دکمه های رطوبت سنج سانوارد نمایش داده شده است. از نمایشگر یا Display جهت نمایش رطوبت جاری و تنظیم کنترل کننده استفاده می‌شود. گزینه ی Main output نشان دهنده ی وضعیت روشن یا خاموش بودن خروجی یا رله اصلی کنترلر است. از دکمه های up، dn و Set نیز جهت تنظیم پارامتر ها و جابه جایی میان منوهای کنترلر استفاده می‌شود.

مشخصات و ویژگی های رطوبت سنج سانوارد

از این تجهیز به منظور اندازه گیری رطوبت و میزان بخار آب موجود در هوا استفاده می‌شود. به صورت کلی رطوبت سنج SANWARD SUN25-H قابل استفاده در پروسه های رطوبت زنی و رطوبت گیری است. از ویژگی های این کنترل کننده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محدوده دمای کارکرد در کنترلر رطوبت سانوارد از -40 تا +80°C است.
• این کنترلر قابلیت ارائه با سنسور رطوبت صنعتی را دارد.
• دقت این محصول ±3% است.

برخی از قابلیت های کنترل کننده رطوبت سانوارد عبارت اند از:

• قابلیت افزودن رله دوم
• امکان نمایش رطوبت جاری
• قابلیت افزودن کابل تا 50 متر
• کنترل پروسه های رطوبت زدایی و رطوبت سازی
• حساسیت رله کنترل یا پارامتر هیسترزیس قابل تنظیم در بازه 0.1 تا 25.0 درصد RH
• امکان تنظیم حداقل و حداکثر رطوبت توسط کاربر
• امکان تنظیم فاصله زمانی قطع و وصل رله از صفر تا 240 ثانیه
• امکان قفل تنظمیات اصلی جهت جلوگیری از دست کاری افراد غیر مجاز

در تصویر زیر شمای رطوبت سنج سانوارد از قسمت بالا نمایش داده شده است. در نظر داشته باشید که دمای کارکرد در صورت استفاده از سنسور رطوبت HS2301 از 40- تا 80+ درجه است. این محدوده ی دمایی برای سنسور HS2305 از 40- تا 125 درجه می باشد.

تنظیم عملکرد خروجی

به منظور تنظیم عملکرد خروجی و پارامتر کنترلی یا ست پوینت در کنترلر رطوبت سانوارد مراحل زیر را انجام می‌دهیم:

1. با اتصال منبع تغذیه دستگاه را روشن کرده و منتظر نمایش رطوبت جاری در صفحه می مانیم.
2. با یک بار فشردن دکمه ی SET صفحه را در حالت چشمک زن قرار می‌دهیم.
3. با دکمه های UP یا Dn می‌توان ست پوینت جدید را تنظیم کرد. منظور از ست پوینت همان مقدار رطوبت مورد نظر جهت کنترل رله ی خروجی است. در صورت فشار ممتد هر یک از دکمه های Up یا Dn بیش از 3 ثانیه، سرعت تغییر اعداد روی صفحه افزایش می‌یابد. هنگام تنظیم ست پوینت، به مقادیر پارامتر های محدودیت بالا و پایین دما یا همان StH و StL توجه کنید.
4. در ادامه به منظور ذخیره کردن ست پوینت در حافظه دکمه ی  SET را فشار می‌دهیم.

قابل ذکر است که شماره ترمینال های رله اصلی عبارت از  10، 9 و 8 بوده و جریان خروجی آن 5 آمپر است.

نحوه نصب و سیم بندی سنسور رطوبت

به منظور نصب سنسور رطوبت از تصویر زیر استفاده کنید. در سیستم های سنسور IC یا IC Sensor سیم قرمز به ترمینال 1، مشکی به ترمینال 2 و سفید به ترمینال 3 متصل می‌گردد. در نظر داشته باشید که اتصال غلط سیم ها باعث ایجاد خطا یا خسارت خواهد شد. در صورت بروز خطا پیغام Err در نمایشگر ظاهر خواهد شد.

در تصویر زیر نحوه اتصال سنسور رطوبت HS2301 نمایش داده شده است.

نکات مهم در استفاده صحیح از سنسور رطوبت

هنگام استفاده از سنسور رطوبت به موارد زیر توجه کنید:

1. استفاده از این سنسور در محدوده ایی خارج از رنج ذکر شده اصلا توصیه نمی‌شود. در صورت استفاده از سنسور در محیط هایی با شرایط دشوارتر از مشخصات نامی، امکان بازگشت آن به شرایط کالیبره شده ی اولیه وجود دارد. در نظر داشته باشید که در این حالت سنسور دچار پدیده Aging یا پیر شدگی خواهد شد.
2. بخار های مواد شیمیایی ممکن است اثرات مخربی مانند کاهش شدید حساسیت و دقت سنسور داشته باشد.
3. رطوبت نسبی وابستگی شدیدی به پارامتر دما دارد. به همین دلیل شرکت سازنده در این سنسور رطوبت از یک سنسور دقیق حرارت استفاده کرده است. به صورت کلی پایداری و یکنواختی دما در زمان عملکرد دستگاه موجب کارایی بهتر سنسور رطوبت می‌شود.
4. قرار گرفتن سنسور در معرض نور شدید و اشعه ی ماورای بنفش ممکن است موجب کاهش نسبی دقت سنسور شود.
5. کیفیت سیم های ارتباطی بر دقت ارتباط و حداکثر فاصله موثر تاثیر گذار است. طبق توصیه ی شرکت سازنده از کابل های شیلد دار با کیفیت بالا استفاده کنید.
6. از این سنسور برای مدار های قطع اضطراری و موقعیت های نظیر آن استفاده نکنید؛ زیرا خرابی احتمالی سنسور در این شرایط ممکن است موجب آسیب دیدگی افراد شود.

در صورت رخ دادن موارد 1 و 2 جهت بازیابی سنسور می‌توان به مدت 2 ساعت سنسور را در دمای بین 50 تا 60 درجه سانتی گراد با رطوبت زیر 10 درصد قرار داد. در ادامه باید آن را به مدت 5 ساعت در دمای 20 تا 30 درجه سانتی گراد و رطوبت حداقل 70 درصد نگه داری کرد. در تصویر زیر سنسور رطوبت SUNWARD-HS2301 نمایش داده شده است.

تصحیح قرائت یا کالیبره کردن سنسور: پارامتر rSt

در برخی موارد مقدار رطوبت واقعی و مقدار رطوبت اندازه گیری شده توسط سنسور متفاوت هستند. این پدیده ممکن است در اثر طول بیش از اندازه ی کابل یا قدیمی بودن سنسور رخ دهد. در این حالت رطوبت اندازه گیری شده با خطا همراه بوده و نیاز به کالیبراسیون دارد. جهت کالیبره کردن و رفع خطای احتمالی باید از پارامتر جبران کننده یا rst استفاده کنیم. به این منظور در حالت نمایش رطوبت باید دکمه ی SET را به مدت 3 ثانیه نگه داریم.  با این کار عبارت diF نمایش داده شده و می توان دکمه ی SET را رها کرد. در ادامه با چند بار فشردن دکمه ی SET وارد منوی rst می‌شویم. در منوی rst جهت وارد کردن مقدار جبران کننده از دکمه های Up و dn استفاده می‌شود. پس از وارد کردن عدد مورد نظر به منظور ذخیره ی آن در حافظه کلید SET را به مدت 3 ثانیه فشار می‌دهیم. به عنوان مثال به تصویر زیر توجه کنید.

پارامتر diF جهت حساسیت قطع و وصل رله اول یا هیسترزیس

تنظیم رطوبت از طریق قطع و وصل رله اول انجام می‌شود. در رطوبت سنج سانوارد می‌توان فاصله ی قطع یا وصل رله با ست پوینت را تنظیم کرد. مقدار این فاصله رطوبتی با استفاده از پارامتر diF تعیین می‌شود. به منظور درک بهتر عملکرد این پارامتر به این مثال توجه کنید. فرض کنید در کنترلر پارامترهای diF=3 و SET=X و tYP=d تنظیم شده باشند. در این حالت با رسیدن رطوبت به مقدار X+3 رله ی اصلی جهت کاهش رطوبت روشن می‌شود. با کاهش رطوبت و رسیدن آن به مقدار X مجددا رله خاموش خواهد شد.

به منظور تنظیم پارامتر diF دکمه SET را بیش از 3 ثانیه فشار می دهیم. با این کار عبارت diF نمایش داده شده و می توان دکمه ی SET را رها کرد. تغییر این پارامتر با استفاده از دکمه های Up یا Dn انجام می شود. پارامتر diF قابل تنظیم در محدوده 0.1 تا 25.0% است. در نظر داشته باشید که پس از تنظیم diF  و به منظور ذخیره ی آن باید دکمه ی SET را بیش از 3 ثانیه فشار دهیم.

پارامتر tyP جهت تنظیم رله ی اول جهت رطوبت زنی یا رطوبت زدایی

همانطور که اشاره شد رطوبت سنج سانوارد در دو حالت عملکردی رطوبت زدایی یا dehumidifier و رطوبت زایی یا  Humidifier قابل تنظیم است. به منظور تعیین نوع عملکرد رله ی اول از پارامتر tyP استفاده می‌شود. جهت دسترسی به این پارامتر باید مراحل زیر را انجام دهیم:

• ابتدا در حالت نمایش رطوبت باید دکمه ی SET را به مدت 3 ثانیه نگه داریم.
• پس از نمایش پارامتر diF دکمه ی SET را رها می‌کنیم.
• با چند بار فشردن دکمه ی  SET به پارامتر tyP می رسیم. در این پارامتر نماد H به معنی رطوبت زن یا Humidifier است. تنظیم پارامتر tYP روی حالت H موجب افزایش رطوبت در هنگام روشن شدن رله اول می‌شود. به بیان دیگر در این حالت پایین آمدن رطوبت رله اصلی را روشن می‌کند. نماد d در این پارامتر به معنی رطوبت زدایی یا Dehumidifier است. تنظیم tYP روی حالت d موجب کاهش رطوبت در زمان روشن شدن رله اول خواهد شد. در این حالت بالا رفتن رطوبت رله ی اصلی را فعال شده و سیستم های حذف رطوبت را وارد مدار می کند. در تنظیم پارامتر tyP جهت انتخاب حالت H یا d از دکمه  های Up یا Dn استفاده می‌شود.
• در مرحله آخر به منظور ذخیره تایپ مورد نظرمان در حافظه دستگاه دکمه SET را فشار می‌دهیم. در جدول زیر اطلاعات مربوط به پارامتر tYP  ذکر شده است.

به منظور درک بهتر نحوه عملکرد کنترلر در tYP=d به تصویر زیر توجه کنید. فرض کنید پارامتر هیسترزیس یا diF روی مقدار 3 و پارامتر SET روی عدد 50 تنظیم شده باشد. در این صورت اگر رطوبت از مقدار SET + diF یا 50+3 بیشتر شود، رله ی اول جهت کاهش رطوبت روشن می‌شود. در حین روند کاهش رطوبت به محض عبور آن از عدد SET رله ی اصلی خاموش خواهد شد. در تصویر زیر عملکرد کنترلر به صورت برداری رسم شده است.

حالت دیگر قرار دادن پارامتر tYP روی H است. در این صورت اگر رطوبت از مقدار SET-diF کم تر شود، رله ی اول جهت افزایش روشن می شود. در حین روند افزایش رطوبت به محض بیشتر شدن آن از عدد SET رله ی اصلی خاموش خواهد شد.

پارامتر dLt یا تایمر تاخیر در عملکرد رله اصلی

به صورت کلی وصل شدن خروجی یا رله ی اصلی در این کنترلر به دو شرط زیر بستگی دارد:

• رسیدن مقدار رطوبت به حد مورد نظر
• طی شدن زمان تنظیم شده در تایمر

کنترلر رطوبت سانوارد مجهز به تایمر تاخیر در عملکرد رله است. تنظیم این زمان با استفاده از پارامتر dLt در مراحل زیر انجام می‌شود:

1. ابتدا در حالت نمایش رطوبت باید دکمه ی SET را بیش از 3 ثانیه نگه داریم.
2. پس از مشاهده ی نماد diF دکمه ی SET را رها می‌کنیم.
3. با چندبار فشردن دکمه SET وارد پارامتر dLt می شویم. در این قسمت تاخیر مورد نیاز را با استفاده از دکمه های Up یا Dn انجام می دهیم. زمان dLt بین 0 تا 240 ثانیه قابل تنظیم است.
4. در مرحله آخر به منظور ذخیره ی این تاخیر دکمه ی SET را بیش از 3 ثانیه نگه می داریم.

در تصویر زیر نحوه تنظیم پارامتر های diF، dLt، tYP و rSt در رطوبت سنج سانوارد نمایش داده شده است.

پارامتر LoC یا حفاظت و ایمنی

در صورت استفاده از قابلیت Lock function کاربر قادر به تغییر تنظیمات نخواهد بود. هم‌چنین با استفاده از پارامتر های StH و StL در این رله می‌توان برای ست پوینت یک حد بالا و حد پایین در نظر گرفت. جهت جلوگیری از دستکاری افراد غیر مجاز و هم چنین محدود کردن بازه ی تنظیم SET می توان مراحل زیر را انجام داد:

• ابتدا هنگام خاموش بودن دستگاه، دکمه ی SET را فشار می دهیم.
• با نگه داشتن دکمه ی SET تغذیه ی دستگاه را وصل می کنیم.
• پس از مشاهده نماد StH دکمه SET را رها می‌کنیم.
• در پارامتر StH مقدار حد بالای بازه ی قابل تنظیم را وارد می‌کنیم.
• پارامتر بعدی StL است. در این قسمت مقدار حد پایین مورد نظر را وارد می‌کنیم.
• آخرین پارامتر عبارت LoC می‌باشد. به منظور قفل کردن تنظیمات کنترلر باید این پارامتر را روی 1 تنظیم کنیم. در صورت تنظیم پارامتر LoC روی عدد 0 از قابلیت Loc function استفاده نمی‌شود.
• در مرحله آخر به منظور ذحیره تنظیمات در حافظه دکمه SET را بیش از 3 ثانیه فشار می‌دهیم.