پرسش های مثلث زرد
1.تفاوت ولتاژهای Ui و Uimp مشخص شده در تصویرچیست؟
گزینه اول مربوط به ولتاژ عایقی بوده و با Ui مشخص می شود. ولتاژ عایقی حداکثر ولتاژ مجاز (با فرکانس شبکه) است که دستگاه می تواند بدون مشکل آن را تحمل کند. گزینه دوم، مقدار ولتاژ ضربه یا گذرا یا پالس بوده که با Uimp نمایش داده می شود.
این ولتاژ به صورت لحظه ای در شبکه رخ داده و به ولتاژ یک جهته نیز معروف است.در این میکروسوئیچ ولتاژ عایقی 500 و ولتاژ ضربه قابل تحمل، 6 هزار ولت است.
2.برای خازن های مشخص شده در تصویر چه اتفاقی افتاده است؟
به علت های مختلفی ازجمله افزایش حرارت ناشی از اضافه جریان لحظه ای، اضافه جریان دائم(وجود هارمونیک) ، تنش شدید ولتاژی، پایان عمر مکانیکی و غیره حجم خازن ها افزایش می یابد. با افزایش حجم خازن ها احتمال انفجار بدنه و صدمه به تجهیزات دیگر وجود دارد. به همین علت خازن ها مجهز به سیستم حفاظت داخلی جهت جلوگیری از انفجار به نام overpresure disconector هستند. این مکانیزم به هنگام بالا آمدن قسمت روی خازن دو فاز آن را قطع کرده و از انفجار آن جلوگیری خواهد کرد.
3.قطعه ی نشان داده شده در تصویر چیست و چرا استفاده می شود؟
قطع و وصل جریان یا سوئیچینگ در مدارهای الکتریکی مخصوصا مدارهای سلفی، باعث تولید اضافه ولتاژهای شدید با فرکانس بالا می شود. هر چند این پدیده در زمان بسیار کوتاهی رخ می دهد اما می تواند باعث بروز مشکلاتی در سیستم های قدرت، کنترل و مخابراتی شود. با توجه به این که کنتاکتور یکی از پرکاربرد ترین کلیدهای قطع و وصل کننده است، فیلترهایی برای نصب روی آن ساخته شده است. این فیلتر در مدل های متنوع برای کنترل اضافه ولتاژهای ناشی از قطع و وصل تغذیه بوبین و مدار اصلی کنتاکتور ساخته شده است و واحد میراکننده ی اضافه ولتاژ (Surge Suppression Units) نام دارد.
واحد های میراکننده اضافه ولتاژ به صورت کامل در مقاله آشنایی با لوازم جانبی کنتاکتور و دوره ی تصویری کلیدهای فشارضعیف بررسی شده اند.
4.عبارت A300 Q300 در تصویر زیر معرف چیست؟
کنتاکتورها، میکروسوئیچ ها، جوی استیک ها، تایمرها و غیره دارای پلاتین های فرمان با ولتاژ و جریان محدودی هستند. شما به عنوان یک متخصص برق ابتدا باید مشخص کنید که تیپ پلاتین با مدار فرمان همخوانی دارد یا خیر. این مهم را می توان با مراجعه به پلاک تجهیزات بررسی کرد. مشخصات پلاتین های فرمان با استانداردهای مختلف از جمله NEMA مشخص می شود. در این استاندارد از حروف و اعداد برای نمایش میزان ولتاژ و جریان استفاده شده که جدول های آن را می توانید در تصاویر مشاهده کنید.
5. علائم مشخص شده در تصویر به ترتیب چه مفهومی دارند؟
تجهیزات زیادی برای کلیدزنی در مدارهای قدرت وجود دارد که تحت استانداردهای مختلفی طراحی و تست شده اند. یکی از مهم ترین گروه بندی ها در کلیدهای قدرت، توانایی قطع و وصل جریان در آن ها می باشد. کلیدهای قدرت در استاندارد IEC از نظر توانایی قطع و وصل جریان به 4 گروه دیسکانکتور، سوئیچ، سوئیچ-دیسکانکتور و بریکر تقسیم می شوند. در تصویر علامت مداری 4 گروه ذکر شده را مشاهده می کنید. در تصاویر بعدی مثال هایی از هر گروه ذکر شده است.
6. کلید نمایش داده شده در تصویر زیر چه کلیدی است و نصب آن در تابلو برق چه مزایایی دارد؟
کلید اضطراری
برخی از خطاها مانند قفل شدن روتور یک الکتروموتور، گیر کردن اجسام در ماشین آلات، اشکال در گیربکس و غیره ممکن است توسط سیستم های حفاظتی با تاخیر شناسایی شده و یا هرگز شناسایی نشوند. در این گونه موارد اپراتور دستگاه یا اشخاصی که در محل کار حضور دارند باید به سرعت کلید اصلی یا اضطراری را شناسایی و قطع کنند. کلید اضطراری می تواند در روش های مختلف مانند داخل تابلو با اینترلاک درب، روی درب و یا در باکس های جداگانه نصب شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع کلید مانند ایزولاتور، دیسکانکتور، کلید اصلی و غیره به صفحه ی مقالات کلیدهای فشار ضعیف مراجعه نمایید.
7. نقش سنسور مشخص شده در تصویر در ترانسفورماتور خشک یا رزینی چیست؟
در ترانسفورماتورهای خشک از تعدادی سنسور PTC جهت اندازه گیری دمای سیم پیچ ها استفاده میشود. این سنسورها اغلب بین سیم پیچ فشار ضعیف قرار گرفته و به یک کنترلر خارجی متصل می شوند. کنترلر دمای سیم پیچ را اندازه گیری کرده و در مقادیر مختلف سیگنال های متفاوتی را ارسال می کند. مثلا در 90 درجه فن ها روشن شده و در 130 درجه آلارم صادر می شود. در صورتی که دما کنترل نشده و از 140 درجه عبور کند بریکر تریپ خواهد شد. توجه داشته باشید که مقادیر ذکر شده ی دما با توجه به نوع ترانس ممکن است متفاوت باشد.
8. علامت مشخص شده در تصویر معرف چه نوع عملکردی در پلاتین است؟
پلاتین های معمولی: این پلاتین در مدارهای فرمان و قدرت استفاده شده و فاصله ی زمانی بین باز و بسته شدن آن یکی است.
پلاتین های قطع سریع، وصل با تاخیر: این پلاتین بیشتر در مدارهای فرمان استفاده می شود. فرض کنید در یک کلید قدرت از این پلاتین وجود داشته باشد. هنگامی که کلید را وصل می کنیم، ابتدا پلاتین های قدرت و بعد از آن پلاتین های فرمان بسته می شود. هنگام قطع کلید، این وضعیت برعکس شده و ابتدا پلاتین فرمان و بعد از آن پلاتین های قدرت جدا می شوند.
پلاتین های وصل سریع، قطع با تاخیر: این پلاتین بیشتر در کلیدهای چهارپل و برای قطع و وصل نول استفاده می شود. در یک کلید قدرت و هنگام وصل، ابتدا پلاتین نول و بعد از آن پلاتین های قدرت بسته می شوند. هنگام قطع کلید این وضعیت برعکس شده و پلاتین نول پس از باز شدن پلاتین های قدرت قطع می شود. این حالت در بریکرهای فاز و نول نیز صادق است.
9. مشخصه های فیوز aR چیست و در چه شرایطی استفاده می شود؟
رخ دادن اتصال کوتاه در خروجی سافت استارترها و درایوها می تواند صدمات شدیدی به آن ها وارد کند. برای جلوگیری از این صدمات می توان از فیوزهای aR یا نیمه هادی استفاده کرد. این فیوزها دارای مشخصه ی فوق العاده سریع بوده و قبل از آسیب به عناصر نیمه هادی، جریان خطا را قطع می کنند.
10. کلاس حفاظتی چیست و بر چه اساسی باید تنظیم شود؟
کلاس حفاظتی چیست؟
کلاس حفاظتی مشخص کننده ی حداکثر زمان عملکرد سیستم اضافه بار الکترونیک طبق استاندارد IEC 60947 است . این استاندارد مربوط به حفاظت از الکتروموتورها بوده و دارای منحنی های ثابت برای هر کلاس می باشد. پس با انتخاب کلاس حفاظتی یا تریپ، یک منحنی استاندارد اضافه بار در نظر گرفته خواهد شد.
به صورت کلی کلاس حفاظتی مشخص کننده ی حداکثر زمان تریپ سافت استارتر از استارت سرد با جریان 7/2 برابر جریان نامی یا Ie است. در نظر داشته باشید که جریان نامی یا Ie باید مطابق با اطلاعات پلاک الکتروموتور تنظیم شود.در واقع این جریان مرجع اصلی عملکرد سیستم اضافه بار و بخش های دیگر سافت استارتر است.
در تصویر زیر منحنی های مربوط به کلاس های حفاظتی 10، 15 و 20 را به دو شکل متقارن و غیرمتقارن مشاهده می کنید. در منحنی سمت چپ کلاس های حفاظتی با در نظر گرفتن جریان متقارن و در تصویر سمت راست به صورت نامتقارن نمایش داده شده اند.
11. کلید مشخص شده در تصویر چه نوع کلیدی است؟
کلید چنج آور خودکار یا اتوترانسفر
کلیدهای قدرت و دستی را نمی توان در مدارهای خودکار استفاده کرد. از طرفی کلیدهای موتوردار نیز برای تغییر وضعیت به یک مدار فرمان خارجی نیاز دارند. برای رفع این دو مشکل، کلیدهای کامل تری تحت عنوان کلید اتوترانسفر ساخته شده است. این کلید علاوه بر مجهز بودن به اهرم قطع و وصل دستی و الکتروموتور، دارای یک برد اتوماتیک داخلی نیز می باشد. توسط این مرکز کنترل که روی کلید نصب شده، تغییر وضعیت پلاتین ها به صورت سریع، مطمئن و بدون نیاز به مدار فرمان خارجی بین دو منبع اصلی و اضطراری صورت می گیرد. در تصویر زیر بک نمونه کلید چنج اور یا اتوترانسفر را مشاهده می کنید.
قابلیت های مهم
- کلید اتوترانسفر تنها یک چنج اور نیست. این کلید دارای قابلیت های متعددی بوده که سیستم های الکتریکی را هوشمند، ایمن و پایدار می کند. قابل دکر است که با توجه به برند و مدل انتخابی، ممکن است این قابلیت ها تغییر کنند. تعدادی از مهم ترین مزیت های این کلید عبارتند از:
- قابلیت عملکرد به صورت دستی، کنترل از راه دور و خودکار
- قابلیت قفل مکانیزم از محل برای جلوگیری از عدم عملکرد خودکار و کنترل از راه دور
- لوازم جانبی و تکمیلی گسترده مانند انواع هندل، پلاتین های کمکی، ماژول های ارتباطی، کارت های شبکه و …
- کنترل کممیت های الکتریکی و جابه جایی بار هنگام بروز خطاهای ولتاژی و فرکانسی در هر یک از منبع ها مانند افت ولتاژ، اضافه ولتاژ، قطع یک یا چند فاز، تغییر توالی فازها، افت فرکانس و اضافه فرکانس و ….
- اندازه گیری و نمایش انواع کمیت های الکتریکی مانند انواع ولتاژ، جریان، توان و ….به همراه وضعیت کلید و تعداد عملکرد روی پنل دستگاه
- قابلیت ارسال فرمان روشن و خاموش به ژنراتور
- قابلیت اتصال بدون منبع تغذیه ی خارجی
- پلاتین های فرمان برای نمایش حالت های کلید مانند خطا، قطع، ورودی یک و ورودی دو
در تصویر بالا، دیاگرام یک کلید اتوترانسفر را مشاهده می کنید. طبق تصویر، ورودی اصلی از یک دستگاه ترانسفورماتور و ورودی اضطراری از یک دستگاه ژنراتور تامین شده است. کلید دارای مکانیزم موتوری بوده و می تواند به صورت خودکار، فرمان از راه دور و به صورت دستی کنترل شود. بین هر دو مکانیزم اینترلاک مکانیکی قرار گرفته و خروجی در نهایت به بار متصل شده است.
12. سمافور چیست و چه کاربردی دارد؟
در تاسیسات مهم و بزرگ برای نمایش مسیر جریان برق، آب، گاز و وضعیت تجهیزات و … از دیاگرام های تک خطی روی تابلو برق، دیوار، میز کنترل و … استفاده می شود. طبق تصویر بالا این دیاگرام ها شامل خط ها، علائم الکتریکی، کلیدهای فرمان، کلید مقایسه ای یا discrepancy switch و اداوات اخباری مانند چراغ سیگنال، سمافور و … هستند. با استفاده از تابلو های دیاگرامی می توان وضعیت کل سیستم و تجهیزات آن را مشاهده کرده و در صورت نیاز دستورات لازم را صادر کرد.
چراغ سیگنال با خاموش و روشن شدن تنها می تواند دو وضعیت را نمایش داده و برای استفاده در دیاگرام های مسیر جریان خیلی مناسب نیست. در صورتی که تجهیزات استفاده شده مانند بریکر، سکسیونر، شیرهای برقی و … بیش از دو حالت داشته باشند، می توان از سمافور استفاده کرد. سمافور با مدل های مختلف مانند مکانیکی، الکترومکانیکی و چراغ دار برای نمایش پیوستگی و یا عدم پیوستگی در خطوط مسیر جریان استفاده می شود.
13. شستی پیزوالکتریک یا خازنی چیست؟
بهداشت و ایمنی در محل های خاص مانند بیمارستان ها، شرکت های داروسازی، صنایع نظامی، محل های پرخطر از نظر وجود گاز و غبارهای قابل اشتعال، صنایع غذایی و نوشیدنی، بسیار مهم است. در این صنایع معمولا از تجهیزات ولتاژ پایین و مقاوم در برابر نفوذ اجسام خارجی، آب، مواد شوینده، مواد ضدعفونی کننده و … استفاده می شود.در تصویر یک نمونه شستی خازنی با چراغ به صورت حلقه ای را مشاهده می کنید.
این شستی ها فاقد هر گونه ی قطعه ی متحرک یا مکانیکی بوده و با توجه به بدنه ی استیل و یکپارچه، کاملا صنعتی و فوق العاده در برابر لرزش، رطوبت، نفوذ اجسام خارجی، پاشش مایعات با فشار بالا و تغییرات دما مقاوم هستند، به طوری که درجه ی حفاظتی آن ها تا UL Type 4/4x/13, IP68 ,IP69K ارتقا پیدا کرده است. در کنار ایمنی و درجه ی حفاظتی بسیار بالا، عمر این شستی ها نیز به علت نداشتن قطعات متحرک، بسیار بالا بوده و از طرف شرکت های سازنده بیش از 50 میلیون عملکرد اعلام شده است. شستی های خازنی دارای تغذیه بوده و در صورتی که صفحه ی آن ها با انگشت تحریک شود، یک خروجی به صورت نرمال باز یا نرمال بسته را تغییر می دهند.
شستی های پیزوالکتریک یا خازنی در مدل های خروجی دائم و خروجی پالس ساخته شده و طبق تصویر بالا، از نظر ظاهری در مدل های رنگی، معمولی، چراغ نقطه ای و چراغ رینگ یا حلقه ای وجود دارند. چراغ این شستی ها از نوع LED و در رنگ های مختلف مانند سبز، قرمز، سفید، آبی و سبز وجود دارد.
خروجی این شستی ها به صورت الکترونیک بوده و میتوان آن را مستقیم به تجهیزات ابزار دقیق یا رله ها، کنتاکتور ها و … متصل کرد. از نظر فیزیکی، شستی های خازنی مانند دیگر شستی ها روی سطح بیرونی تابلو، جعبه های استاندارد یا ماشین آلات و با یک سوراخ نصب می شوند. این شستی ها فاقد لوازم جانبی مانند لیبل و کنتاکت های اضافی بوده و هنگام خرید باید به شکل ظاهری و نوع پلاتین آن ها دقت شود چون بعدا نمی توان تغییری در آن ایجاد کرد.
14. سنسور نشان داده شده در تصویر زیر چه سنسوری است؟
در تصویر بالا یک سنسور القایی هم سطح یا Flush بدون تماس و دیجیتال را مشاهده می کنید. این سنسور به فلزات حساس بوده و در دو نوع تماسی و بدون تماس ساخته میشود. روش کار سنسور القایی به این صورت است که در قسمت حساس آن یک میدان مغناطیسی تولید میشود. این میدان وقتی در مجاورت قطعات فلزی قرار بگیرد، در آن‌ها جریان گردابی تولید می‌کند. جریان گردابی باعث کاهش انرژی میدان تولید شده توسط سنسور و در نتیجه تحریک خروجی آن میشود.
سنسورهای القایی در مدل‌های دیجیتال، آنالوگ و پالس تولید شده و میتوان از آن‌ها برای مواردی مانند اندازه‌گیری فاصله‌ی قطعات فلزی، جداسازی قطعات فلزی، جداسازی قطعات فلزی با ابعاد مختلف، اندازه‌گیری ضخامت فلز، کنترل وضعیت چرخ‌دنده‌های فلزی، اندازه‌گیری سرعت و … استفاده کرد.این سنسورها ارزان و پرکاربرد بوده و میتوان انواع دیجیتال آن را به صورت تکی، مقابل هم، در کنار هم، سری، موازی و یا جهت اتصال به انواع کنترلر و شبکه‌های صنعتی استفاده کرد.
15. نام تجهیز نشان داده شده در تصویر چیست؟
رله ی حالت جامد (SSR: Solid State Relay) یک کلید الکترونیک تشکیل شده از عناصر نیمه هادی قدرت مانند ترانزیستور، تریستور و یا ترایاک می باشد. این رله در مدل های AC و DC با تعداد پل های مختلف جهت استفاده در مدارهای فرمان و قدرت جریان مستقیم، متناوب تک فاز و سه فاز ساخته می شود.
توضیحات بیشتر را در تصاویر مشاهده می کنید:
