اجزای بانک خازنی اتوماتیک

اجزای بانک خازنی اتوماتیک

در بخش‌های قبلی به‌صورت کلی با سیستم جبران سازی خودکار آشنا شدیم. این روش یکی از پراستفاده‌ترین حالت‌های جبران سازی در تأسیسات فشار ضعیف بوده و در ادامه با اجزای بانک خازنی بیشتر آشنا می‌شویم. در نظر داشته باشید که شناخت دقیق تجهیزات می‌تواند به شما در انتخاب، راه‌اندازی و سرویس و نگهداری یک بانک خازنی اتوماتیک کمک کند.

توان مصرفی

همانطور که می دانید ازنظر شرکت‌های برق، نوع انرژی مصرفی و زمان مصرف آن‌ها اهمیت دارد. جهت مشخص کردن نوع توان مصرفی، لوازم اندازه‌گیری یا همان کنتورها همواره توان‌های اکتیو و راکتیو را در بازه‌های زمانی مختلف ثبت می‌کنند. تعرفه‌های انرژی در زمان‌های مختلف متفاوت بوده و به گروه‌های بی‌باری، میان‌باری و اوج‌بار تقسیم می‌شود. توان راکتیو مصرفی باعث افزایش هزینه‌ها در انتقال و توزیع انرژی می‌شود به همین علت شرکت‌های برق بابت مصرف این توان هزینه دریافت می‌کنند. یکی از راه‌های کاهش یا حذف توان راکتیو مصرفی استفاده از خازن در تأسیسات و بعد از کنتورها است. با این روش خازن‌ها توان راکتیو موردنیاز را تأمین کرده و دیگر نیازی به دریافت آن از شبکه و پرداخت جریمه نیست.

در اغلب موارد بهترین روش جبران سازی توان راکتیو، استفاده از خازن‌های فشار ضعیف به‌صورت مجتمع یا بانک خازنی است. در این روش تعدادی خازن  توسط یک رگولاتور و با توجه به میزان توان راکتیو موردنیاز به شبکه سوئیچ می‌شوند. در این روش تعداد و توان خازن‌ها بر اساس توان راکتیو کل و تغییرات بار محاسبه می‌شود. قابل ذکر است که جبران سازی فشار ضعیف هزینه‌ی کمتری نسبت به جبران سازی فشار متوسط دارد. در دوره تصویری طراحی بانک خازن به صورت مفصل و تخصصی این موارد بررسی شده است.

سوئیچ خازن‌ها با سوئیچ بارهای معمولی متفاوت بوده و اغلب در اجزای بانک‌های خازنی از کنتاکتورهای خاصی با عنوان کنتاکتور خازنی استفاده می‌شود. جریان لحظه‌ی استارت خازن‌ها به همراه ساختمان و علت استفاده از کنتاکتورهای خازنی در کتاب تجهیزات سوئیچ و کنترل بررسی شده است. علاوه بر موارد ذکرشده، در هر خط خازن فیوز‌های ذوب شونده یا بریکر جهت حفاظت جریانی نیز وجود دارند. در تصویر زیر علاوه بر موارد ذکرشده، سلف‌هایی به‌صورت سری با خازن نمایش داده‌شده است. این فیلترها با توجه به هارمونیک‌های مدار انتخاب می‌شوند.

جبران سازی توان راکتیو

بانک خازن باید در ابتدایی‌ترین قسمت ورودی توان قرار بگیرد تا توان راکتیو کلی سیستم را تأمین کند. طبق تصویر زیر بهترین محل برای راه‌اندازی یک سیستم جبران سازی مجتمع، داخل تابلوی توزیع اصلی و یا با فاصله‌ای بسیار کم نسبت به آن است. در این نقشه یک باسبار اصلی وجود دارد که توسط بریکر به خروجی ترانس متصل می شود. این باسبار ضمن تغذیه ی بریکرهای خروجی شامل چند پله خازن نیز می باشد. همانطور که مشاهده می کنید خازن ها به ادوات حفاظتی و سوئیچ مجهز شده و توسط رگولاتور کنترل می شوند. رگولاتور از طریق ورودی ولتاژ و جریان می توان میزان توان راکتیو مورد نیاز را تشخیص داده و خازن ها را سوئیچ کند.

پلن های الکتریکی

دیاگرام تک‌خطی بعدی یک تابلوی اصلی شامل جبران سازی، بارهای با اولویت، بدون اولویت و غیره را نمایش می دهد. در این بخش نیز خازن ها دارای ادوات حفاظتی و سوئیچ بوده و توسط رگولاتور سوئیچ می شوند. باتوجه به اهمیت جبران سازی توان راکتیو در تاسیسات قدرت یک بخش کامل را به این موضوع اختصاص داده ایم. لطفا در بخش طراحی بانک خازن کلیه ی مطالب مرتبط با مفاهیم اولیه، اختلاف فاز، توان راکتیو، جبران سازی، روش های آن و طراحی بانک خازن را مطالعه کنید.

دیاگرام تکخطی یک پست کامل

رگولاتور

در سیستم جبران سازی اتوماتیک دو ضریب توان یا Power Factor وجود دارد. ضریب توان اول مربوط به تأسیسات بوده و نشان می‌دهد که مجموعه‌ی بارها به چه توان راکتیوی نیاز دارند. ضریب توان دوم؛ مقدار هدف بوده که باید با وارد کردن خازن‌ها به آن دست پیدا کنیم. این ضریب توان معمولا در تأسیسات فشار ضعیف حدود 0.9 است.

برای ایجاد یک بانک خازنی اتوماتیک باید ضریب توان سیستم به‌صورت دائم اندازه‌گیری شده و با مقدار هدف مقایسه شود. این کار توسط قطعه‌ای بنام رگولاتور خازن انجام خواهد شد. رگولاتور خازن یکی از اجزای بانک خازنی بوده و دارای بخش‌های مختلفی بوده و می‌تواند با توجه به ضریب توان شبکه و ضریب توان هدف، خازن‌ها را به مدار سوئیچ کرده و یا از مدار خارج کند. این قطعه در مدل‌های بسیار متنوعی از نظر نحوه‌ی کنترل، هوشمندی، تعداد پله‌های قابل کنترل، ارتباطات و غیره ساخته شده و باید به درستی انتخاب شود. در ادامه با بخش‌های مختلف رگولاتورها بیشتر آشنا می‌شویم.

پنل کاربری

پنل کاربری رگولاتورها با توجه به برند و مدل آن‌ها بسیار متنوع است. این بخش از رگولاتور معمولا دارای تعداد دکمه، صفحه نمایش، سیگنال‌های نورانی و غیره بوده و به‌منظور تنظیم و مشاهده‌ی کمیت‌ها استفاده می‌شود.

پنل رگولاتور فراکو شامل دکمه‌ها، سیگنال‌های نورانی و صفحه نمایش به صورت Seven Segment

پارامترهای اصلی مانند ضریب توان هدف، نسبت ترانس جریان، زمان‌های ورود و خروج پله‌ها، نسبت پله‌ها، هارمونیک و غیره از طریق پنل کاربری به رگولاتور داده می‌شود. وضعیت کاری رگولاتور نیز مانند ضریب توان فعلی، تعداد پله‌های در مدار، آلارم‌ها و غیره از همین بخش قابل مشاهده است.

تغذیه

تغذیه‌ی اغلب رگولاتورها به‌صورت داخلی و از بخش اندازه‌گیری ولتاژ تأمین می‌شود. درصورتی‌که ترمینال مشخصی با عنوان تغذیه روی رگولاتور وجود داشته باشد، باید آن را به ولتاژ مجاز متصل کنیم. معمولا میزان ولتاژ تغذیه در کنار ترمینال‌ها قید می‌شود. قابل‌ذکر است که برخی از رگولاتورها دارای ورودی پشتیبان به‌صورت DC نیز هستند.

اندازه‌گیری

بخش اندازه‌گیری از اتصالات بسیار مهم رگولاتور است. این بخش دارای ورودی‌های ولتاژ و جریان بوده تا بتوان ضریب توان شبکه را اندازه‌گیری کرد. در تأسیسات فشار ضعیف معمولا ولتاژ شبکه به‌صورت مستقیم به رگولاتور متصل شده ولی برای اندازه‌گیری آمپراژ مصرفی از یک CT یا ترانس جریان استفاده می‌شود.

نحوه‌ی اتصال ترانس جریان و ولتاژها با توجه به نوع رگولاتور متفاوت بوده و معمولا روی بدنه‌ی آن شرح داده می‌شود. به‌عنوان‌مثال در تصویر زیر نحوه‌ی اتصال ترانس جریان و ورودی‌های ولتاژ رگولاتور دوکاتی را مشاهده می‌کنید. در این رگولاتور سه حالت ممکن برای اتصال ولتاژ و جریان وجود دارد. ابتدا باید یکی از روش‌ها را انتخاب کرده و سیم‌بندی کنیم. پس از کامل شدن اتصالات باید وارد تنظیمات رگولاتور شده و کد اتصال را انتخاب کنیم.

اجزای بانک خازن

حالت‌های ممکن برای اتصال ورودی ولتاژ و جریان در رگولاتورهای فشار ضعیف عبارتنداز:

  • دو فاز مخالف: ورودی جریان از یک‌فاز و ولتاژها از فازهای دیگر
  • دو فاز موافق: ورودی جریان از یک‌فاز و ورودی ولتاژ از همان فاز و فاز دیگر
  • تک فاز: ورودی ولتاژ و جریان از یک‌فاز

با اتصال هم‌زمان ولتاژ و جریان، رگولاتور قادر به اندازه‌گیری توان راکتیو مصرفی خواهد بود. در ادامه مقادیر اندازه‌گیری شده با تنظیمات هدف مطابقت و بر اساس آن خازن‌ها کنترل می‌شوند. نکته‌ی بسیار مهم در این بخش جهت صحیح ترانس جریان است. اگر ترانس جریان به‌صورت معکوس بسته شود بارهای سلفی از نظر رگولاتور کاملا خازنی خواهند بود.

خروجی

به‌منظور کنترل خازن‌ها در هر رگولاتور تعداد مشخصی رله وجود دارد. به‌عنوان‌مثال در تصویر زیر بخش خروجی یک رگولاتور 12 پله را مشاهده می‌کنید. ترمینال‌های C1 و C2 مربوط به ورودی یا مشترک رله‌ها بوده و به‌صورت داخلی به آن‌ها متصل شده است. ولتاژ متصل شده به این ترمینال‌ها با توجه به تغذیه‌ی تایرستور سوئیچ‌ها یا کنتاکتورها مشخص می‌شود.

خروجی‌های 1 تا 12 به تایرستورها یا کنتاکتورها متصل شده و از این طریق رگولاتور می‌توان پله‌های خازن را کنترل کند. با بسته شدن هر رله در بخش خروجی، یک خط خازن وارد مدار خواهد شد.

اجزای بانک خازن

جهت مطالعه ده ها مقاله ی تخصصی دیگر، بخش مقالات طراحی بانک خازنی را مشاهده کنید.

امکانات اضافی

در برخی از رگولاتورها ترمینال‌های بیشتری برای ارتباط از طریق شبکه‌های صنعتی، کنترل فن، آلارم، خروجی ریموت و غیره وجود دارد. برای سیم‌بندی این قسمت‌ها حتما باید به اطلاعات درج‌شده روی رگولاتور توجه کنیم.

این اطلاعات شامل نوع بار، میزان جریان و ولتاژ بوده و در سلامت رله و عمر مفید آن بسیار مؤثر است. قابل‌ذکر است که سیم‌بندی این بخش از رگولاتورها به‌صورت اختیاری بوده و در عملکرد اصلی بانک خازن تاثیری ندارند.

کنترل

رگولاتورها از نظر کنترل در دو مدل آنالوگ و دیجیتال ساخته می‌شوند. مدل‌های آنالوگ پارامترهای کمتری داشته و نمی‌توان از آن‌ها در شبکه‌های پیچیده استفاده کرد. نحوه‌ی کار این رگولاتورها معمولا ساده بوده و خازن‌ها را از ابتدا و به ترتیب وارد مدار می‌کنند.

رگولاتورهای ساده معمولا دارای سیکل‌های قطع و وصل یکنواخت با ضریب پله‌های ثابت هستند. به‌عنوان‌مثال این رگولاتورها می‌توانند به‌صورت 6 یا 12 پله با نسبت مساوی خازن‌ها کار کنند. قابل‌ذکر است انتخاب آزادانه‌ی خازن در این رگولاتورها امکان‌پذیر نبوده و سوئیچ آن‌ها معمولا به ترتیب و از اولین پله تا آخرین پله انجام می‌شود. در طرف دیگر رگولاتورهای دیجیتال وجود دارند. این رگولاتورها بسیار قابل‌انعطاف و دقیق بوده و می‌توانند بانک‌های خازنی پیچیده را کنترل کنند.

اجزای بانک خازن

از مزیت اصلی این رگولاتورها می‌توان به عملکرد آزادانه اشاره کرد. برای درک بهتر این موضوع یک بانک خازنی 1150 کیلو وار با نسبت پله‌های 1:2:4:8:8 را در نظر بگیرید. این پله‌ها به ترتیب شامل خازن‌های 50:100:200:400:400 کیلو وار هستند. یک رگولاتور هوشمند می‌تواند این 5 پله خازن را در 23 حالت ممکن به مدار متصل کند.

حالت‌های ممکن از جمع نسبت‌ها شامل 1:2:4:8:8 به دست آمده و می‌تواند به‌صورت پله‌های 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350، 400، 450، 500، 550، 600، 650، 700، 750، 800، 850، 900، 950، 1000، 1050، 1100 و 1150کیلو وار باشد. در این شرایط رگولاتور به‌صورت آزادانه می‌تواند هر یک از خازن‌ها را بر اساس نیاز تأسیسات به مدار متصل کند.

در رگولاتورهای هوشمند قابلیت تنظیم دقیق ظرفیت خازن‌ها به‌صورت جداگانه وجود دارد. برای کلید زنی بهتر در این رگولاتورها توصیه شده کوچک‌ترین خازن به پله‌ی اول متصل شده و نسبت پله‌ها از 12 برابر بیشتر نشود.

اجزای بانک خازن

رگولاتورهای پیشرفته ضریب C/K را به‌صورت خودکار محاسبه می‌کنند. برای محاسبه‌ی این ضریب به‌صورت دستی می‌توانید از فرمول \(C/k = 0.65 \times \frac{Q}{{\sqrt 3  \times U \times k}}\) استفاده کنید. در این فرمول U ولتاژ محل نصب، Q ظرفیت کوچک‌ترین پله و  K نسبت تبدیل ترانس جریان است.

پارامترهای مهم

پارامترهای قابل تنظیم با توجه به نوع رگولاتور متفاوت بوده و نمی‌توان برای آن‌ها یک لیست کلی در نظر گرفت. برخی از پارامترهای مشترک در رگولاتورهای دیجیتال عبارتند‌از:

  • نوع نمونه‌گیری ولتاژ و جریان: باید نحوه‌ی سیم بندی و یا فازهای ورودی ولتاژ و جریان در رگولاتور تنظیم شود.
  • ولتاژ: میزان ولتاژ شبکه یا نسبت تبدیل PTها در صورت استفاده باید در پارامترهای ولتاژی وارد شود.
  • مشخصات ترانس جریان: از این ترانس به‌منظور اندازه‌گیری جریان و اختلاف‌فاز استفاده می‌شود. در رگولاتورها باید مشخصات ترانس جریان شامل جریان اولیه، جریان ثانویه و یا نسبت تبدیل آن وارد شود.
  • پلاریته‌ی ترانس جریان: درصورتی‌که ترانس جریان به‌صورت معکوس متصل شود مشخصه‌ی بار نیز معکوس خواهد شد. در این حالت از نظر رگولاتور کلیه‌ی بارها خازنی خواهند بود. در برخی رگولاتورها و با تنظیم داخلی می‌توان پلاریته‌‎ی ترانس جریان را 180 درجه تغییر داد. اگر قابلیت تنظیم داخلی وجود نداشته باشد باید جای K و L ترانس جریان عوض شود.
  • ضریب C/K: برخی از رگولاتورها پس از وصل مدار شروع به وارد کردن پله‌های خازنی کرده و این پارامتر را به همراه ظرفیت هر پله اندازه‌گیری می‌کنند. در غیر این صورت می‌توان این پارامتر را به‌صورت دستی وارد کرد.
  • ظرفیت اولین خازن و نسبت پله‌ها: این مورد در رگولاتورها معمولا به‌صورت یک جدول یا به‌صورت آزادانه تنظیم می‌شود.
  • تعداد پله‌های استفاده شده: در این حالت تعداد خطوط خازن برای رگولاتور مشخص می‌شود.
  • کسینوس فی هدف: این ضریب توان برای رگولاتور به‌عنوان مرجع تنظیم می‌شود.
  • زمان‌های تاخیر در وصل و تاخیر در قطع: به‌منظور جلوگیری از ورود سریع و یا ایجاد وقفه جهت تخلیه‌ی خازن‌ها این تایمرها باید تنظیم شوند.
  • میزان اضافه جریان: برخی از رگولاتورها قابلیت تشخیص اضافه جریان در خازن‌ها را داشته و در صورت بروز اشکال پله‌های معیوب را از مدار خارج می‌کنند.
  • میزان ‌هارمونیک‌ها: در برخی از رگولاتورها میزان‌ هارمونیک‌ها به‌صورت تک‌به‌تک یا به‌صورت جدول‌های از پیش تعیین‌شده قابل تنظیم هستند.

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره طراحی بانک خازن آموزش داده شده است. در این دوره تصویری با توان در جریان متناوب، مفهوم جبران سازی توان راکتیو، مزایای فنی و اقتصادی جبران سازی، مشخصات بانک خازن، محاسبه ضریب توان، محاسبه خازن از طریق قبض برق، انتخاب خازن برای الکتروموتور و ترانسفورماتور، انتخاب تجهیزات سوئیچ و حفاظت در بانک خازن و دستور العمل راه اندازی بانک خازن آشنا شده و چند بانک خازن را به صورت عملی بررسی و تست می کنیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این دوره می توانید روی عبارت طراحی بانک خازن کلیک کنید.

خازن

هنگام طراحی سیستم جبران سازی و انتخاب اجزای بانک خازنی باید نوع خازن، شکل ظاهری، ظرفیت هر پله، تعداد خازن در هر پله، جریان کامل، تعداد پله‌ها، نسبت بین آن‌ها، و توان راکتیو کل و غیره را به‌دقت مشخص کنیم.

خازن‌های استفاده شده در سیستم جبران سازی فشار ضعیف به‌صورت سه فاز بوده و بر اساس ساختار، توان راکتیو، ولتاژ، شکل ظاهری و غیره دسته‌بندی می‌شوند. به‌عنوان‌مثال از نظر ساختار می‌توان به خازن‌های خشک یا رزینی، خازن‌های گازی و خازن‌های روغنی اشاره کرد. این خازن‌ها از نظر شکل ظاهری در مدل‌های استوانه‌ای و مکعبی ساخته می‌شوند.

میزان توان راکتیو تولیدی توسط خازن به فرکانس و ولتاژ شبکه بستگی دارد. همان‌طور که در بخش‌های قبلی مشاهده کردید این اطلاعات به‌صورت جدول روی خازن درج‌شده و باید به آن‌ها توجه کنیم. در صورت تغییر هر یک از کمیت‌های اساسی می‌توان از فرمول زیر برای به دست آوردن توان راکتیو جدید استفاده کرد:

\[{Q_{supplied}} = {Q_c} \times \left( {\frac{{{U_e}}}{{{U_n}}}} \right) \times {\left( {\frac{{{f_e}}}{{{f_n}}}} \right)^2}\]

در فرمول فوق \({Q_c}\) توان، \({U_n}\) ولتاژ و \({f_n}\) فرکانس نامی خازن هستند. این پارامترها در شبکه‌ی جدید با ولتاژ سرویس یا \({U_e}\) و فرکانس سرویس یا \({f_e}\) مشخص می‌شوند. در چنین شرایطی میزان توان راکتیو جدید معادل \({Q_{supplied}}\) خواهد بود. در نظر داشته باشید که می‌توان از خازن‌ها در ولتاژ و فرکانس پائین تر استفاده کرد ولی افزایش آن‌ها به‌هیچ‌وجه قابل قبول نخواهد بود.

انتخاب تعداد پله‌های بانک خازن و نسبت بین آن‌ها به تغییرات توان راکتیو و نوع رگولاتور بستگی دارد. به‌صورت کلی نسبت پله‌های دیگر با اولین پله از بانک خازن می‌تواند ثابت، افزایشی و یا ترکیبی از این دو باشد. نسبت بین پله‌های بانک خازن به‌صورت ریاضی و مستقل از واحد بیان می‌شود. درواقع این اعداد نشان می‌دهند که خازن‌های بعدی نسبت به خازن اول چه مقدار بزرگ‌تر شده‌اند. به‌عنوان‌مثال اگر یک بانک خازن دارای 6 پله با ظرفیت مساوی باشد؛ نسبت بین پله‌ها به‌صورت 1:1:1:1:1:1 نمایش داده خواهد شد. همان‌طور که مشاهده می‌کنید در این عبارت هیچ مشخصه‌ای از نظر ظرفیت، ولتاژ و غیره ارائه نشده است.

به‌صورت کلی هرچقدر ظرفیت خازن‌ها کوچک‌تر و تعداد پله‌های بیشتر باشد، بانک خازنی قابلیت جبران سازی دقیق‌تری خواهد داشت. قابل‌ذکر است که این روش باعث افزایش هزینه‌ها شده و استفاده از آن در تأسیسات جدید توصیه نمی‌شود. برای دست‌یابی به بهترین حالت جبران سازی می‌توان در اجزای بانک خازنی از رگولاتورهای هوشمند استفاده کرد. این رگولاتورها قابلیت دریافت نسبت خازن‌ها را داشته و می‌توانند عملکرد پله‌ای داشته باشند.

طبق استاندارد IEC 60831-1 و IEC 60931 خازن‌ها باید قابلیت کار در حالت پایدار با 30 درصد اضافه جریان نسبت به مقدار نامی یا \({I_{cn}}\) را داشته باشند. از طرفی میزان تلورانس در ظرفیت یا \({Q_c}\) در خازن‌های کوچک‌تر از 100 کیلو وار تا 10+ درصد و در خازن‌های بزرگ‌تر از 100 کیلو وار تا 5+ درصد مورد قبول است. در چنین شرایطی میزان حداکثر جریان خازن محاسبه شده و با \({I_{cmax}}\) نمایش داده می‌شود.

میزان حداکثر جریان خازن در شرایط کاری یا \({I_{cmax}}\)  در توان‌های کمتر از 100 کیلو وار به‌صورت زیر محاسبه می‌شود. توجه داشته باشید که تلورانس ظرفیت در این خازن‌ها تا 10+ درصد پذیرفته است. در این شرایط جریان حداکثر معادل 1.43 برابر جریان \({I_{cn}}\) یا مقدار درج‌شده روی پلاک است. در فرمول زیر \({Q_c}\) معرف توان راکتیو خازن،\({U_n}\) ولتاژ نامی شبکه و \({I_{cn}}\) جریان نامی خازن است.

\[{Q_c} \le 100\;kvar \to {I_{cmax}} = 1.3 \times 1.1 \times \frac{{{Q_c}}}{{\sqrt 3  \times {U_n}}} = 1.43 \times {I_{cn}}\]

در خازن‌های بزرگ‌تر از 100 کیلو وار تلورانس ظرفیت به 5+ درصد می‌رسد. طبق فرمول زیر در این خازن‌ها حداکثر جریان معادل 1.365 برابر جریان \({I_{cn}}\) یا مقدار نامی خواهد بود. توجه داشته باشید که حداکثر جریان مجاز خازن یا \({I_{cmax}}\) در انتخاب تجهیزات سوئیچ و حفاظتی مانند کنتاکتورها و فیوزها بسیار مهم است.

\[{Q_c} \le 100\;kvar \to {I_{cmax}} = 1.3 \times 1.05 \times \frac{{{Q_c}}}{{\sqrt 3  \times {U_n}}} = 1.365 \times {I_{cn}}\]

نکته‌ی مهم دیگر در خصوص واحدهای خازنی استفاده از مقاومت تخلیه است. هدف از این کار دشارژ انرژی یا بار باقی‌مانده در صفحه‌های خازن پس از جدا شدن از شبکه است. دشارژ خازن مزایای زیادی از جمله حذف ولتاژ خطرناک در ترمینال‌های خازن، کاهش خطر برق‌گرفتگی، آماده کردن خازن برای سوئیچ مجدد و غیره دارد.

طبق استاندارد IEC 60252-2 در خازن‌های متصل شده به الکتروموتور می‌توان از مقاومت تخلیه صرف‌نظر کرد. در این حالت سیم‌پیچ الکتروموتور باعث تخلیه‌ی خازن شده و بار الکتریکی آن به مدت طولانی در مدار باقی نمی‌ماند. تجهیزات دشارژ استفاده شده در بانک خازن‌ها باید توانایی تخلیه‌ی مقدار پیک ولتاژ نامی قید شده روی خازن به مقدار کمتر از 50 ولت را در کمتر از 1 دقیقه داشته باشند. طبق استاندارد IEC 60831-1 هر واحد یا مجموعه‌ای از خازن‌ها باید دارای تجهیزات دشارژ از ولتاژ پیک یا \(\sqrt 2 \) ولتاژ نامی به کمتر از 75 ولت در 3 دقیقه باشند. این مقادیر ممکن است با توجه به قوانین و استانداردهای محلی تغییر کنند. به‌عنوان‌مثال طبق کاتالوگ‌های شرکت ایتون مقاومت تخلیه در خازن‌های تا 600 ولت در 1 دقیقه ولتاژ را به کمتر از 50 ولت می‌رساند. این زمان در خازن‌های بالاتر از 600 ولت معادل 5 دقیقه است.

بهتر است خازن‌های بالای 0.5 کیلو وار با هر ولتاژی به سیستم دشارژ مجهز شوند. این واحدها باید پس از نصب خازن تست شده و از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل کنیم. قابل‌ذکر است که سیستم‌های تخلیه‌ی دیگری نیز وجود دارند که اغلب برای کاهش استرس خازن بوده و دلیل ایمنی ندارند. میزان مقاومت تخلیه در واحدهای تک فاز یا یکی از فازها از مدار چند فاز به این صورت محاسبه می‌شود:

\[{\rm{\;}}R \le \frac{t}{{k \times C \times ln\left( {\frac{{\sqrt 2  \times {U_n}}}{{{U_r}}}} \right)}}\]

  • R مقاومت تخلیه بر اساس اهم
  • t زمان تخلیه از ولتاژ \(\sqrt 2  \times {U_n}\) تا رسیدن به ولتاژ \({U_r}\)
  • \({U_n}\) ولتاژ نامی بر اساس ولت
  • \({U_r}\) ولتاژ تخلیه مورد نظر. توجه داشته باشید که قبل از برق‌دار کردن مجدد خازن ولتاژ آن نباید بیشتر از 10 درصد ولتاژ نامی باشد.
  • k ضریب ثابت که وابسته به نوع اتصال است. مقدار k در جدول بعدی آورده شده است.
  • C ظرفیت خازن بر اساس فاراد
  • در استاندارد IEC 60831-1 مقادیر t=180 s و \({U_r} = 75{\rm{\;}}V\) در نظر گرفته می‌شود.

نحوه‌ی اتصال

K نحوه‌ی اتصال

k

1 1/3
1

3

1 3
1

بانک خازنی شامل کنتاکتور، تریستور، ادوات حفاظتی و غیره نیز می باشد. این اطلاعات را می توانید در مقالات کنتاکتور خازنی چیست، بانک خازنی سریع با کنتاکتور تریستوری و حفاظت از بانک خازن مطالعه کنید.

این مقاله تا چه حد برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 4.8 / 5. تعداد رای: 5

2 پاسخ
  1. miladkhaalili
    miladkhaalili گفته:

    سلام .ممنون از سایتتون. فکر کنم اون قسمت از فرمول بدست اوردن توان راکتیو supplied یه اشتباهی داره.توان ۲ باید روی قسمت پرانتز ولتاژ باشه نه روی پرانتز فرکانس.توی کتاب خازن فراکو اینجوریه.

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *