راه اندازی سافت استارتر

در این مقاله به راه اندازی سافت استارتر و ظرفیت آن می‌پردازیم. هنگام استارت یک الکتروموتور القایی قفس سنجابی، همیشه پدیده‌ای تحت عنوان جریان راه ‌اندازی رخ می‌دهد. این جریان با  مشخص شده و همواره بیشتر از جریان نامی الکتروموتور است. جریان استارت به روش راه‌ اندازی و اندازه‌ی الکتروموتور مخصوصاً در حالت راه ‌اندازی تک‌ضرب بستگی دارد. در راه‌ اندازی سافت‌ استارتر، مقدار جریان استارت به‌صورت نرمال بین 3 تا 4 برابر جریان نامی الکتروموتور خواهد بود. این مقدار در تأسیساتی که راه‌ اندازی‌های سنگین یا تحت بار دارند به 4 تا 5 برابر جریان نامی الکتروموتور نیز می‌رسد.از طرفی میزان حداکثر جریان مجاز استارت در سافت ‌استارتر به مدت زمان راه‌ اندازی بستگی دارد. در نظر داشته باشید که زمان راه‌ اندازی طولانی به همراه جریان سنگین، باعث بالا رفتن دمای تجهیزات داخلی و آسیب به آن‌ها می‌شود.

رابطه‌ی بین جریان و زمان راه ‌اندازی سافت ‌استارتر در منحنی زیر نمایش داده شده است. با توجه به تصویر کاملاً مشخص است که دریافت جریان سنگین‌تر باعث کوتاه‌تر شدن زمان مجاز راه ‌اندازی یا استارت خواهد شد. عکس این حالت نیز صادق است یعنی با دریافت جریان کمتر در لحظه‌ی استارت، می‌توان زمان راه ‌اندازی را طولانی‌تر کرد. به‌عنوان‌مثال می‌توان سنگ‌شکن یا له‌کننده با جریان سنگین را در زمان کوتاه و پمپ با جریان کمتر را در زمان طولانی‌تر راه‌ اندازی کرد.

ظرفیت راه اندازی هنگام استفاده از کنتاکتور بای پس

سافت ‌استارتر با بای‌پس خارجی تنها در لحظه‌ی راه ‌اندازی و توقف در مدار قرار گرفته و جریان کار پیوسته‌ی الکتروموتور از آن عبور نمی‌کند. به همین علت اگر سافت ‌استارتر به کنتاکتور بای‌پس خارجی مجهز باشد، می‌توان سایز آن را کمی کوچک‌تر از الکتروموتور انتخاب کرد. در این روش حتماً باید به منحنی ظرفیت جریان مجاز راه ‌اندازی سافت ‌استارتر توجه کنید. در ضمن سایز کنتاکتور بای‌پس باید معادل یا بزرگ‌تر از جریان نامی الکتروموتور در حالت کار دائم با مشخصه‌ی AC1 باشد.

سافت ‌استارترها ازنظر وجود لوازم اندازه‌گیری داخلی و کلید بای‌پس در مدل‌های متنوعی تولید می‌شوند. اگر سافت ‌استارتر مجهز به لوازم اندازه‌گیری داخلی و کنتاکتور بای‌پس خارجی باشد، اغلب روی آن 9 ترمینال قدرت وجود دارد. این ترمینال‌ها به ترتیب شامل 3 فاز ورودی، 3 فاز بای‌پس و 3 فاز الکتروموتور بوده و محل قرارگیری آن‌ها با توجه به مدل سافت ‌استارتر متفاوت خواهد بود. در اینجا ممکن است این مسئله مطرح شود که در سافت ‌استارترها تنها 3 ترمینال برای ورودی یا خروجی بای‌پس خارجی در نظر گرفته می‌شود ولی یک کنتاکتور حداقل 6 ترمینال قدرت دارد. 3 ترمینال دیگر کنتاکتور به کجا متصل می‌شود؟ با توجه به محل قرارگیری ترمینال‌های بای‌پس در سافت ‌استارتر، 3 ترمینال دیگر کنتاکتور مستقیم به 3 فاز ورودی یا الکتروموتور متصل خواهد شد. توصیه می‌شود قبل از هرگونه اتصال الکتریکی، کاتالوگ سافت ‌استارتر و دیاگرام‌های راهنما را مشاهده کنید.

ظرفیت راه اندازی هنگام استفاده از حفاظت اضافه بار

سیستم اضافه‌بار الکترونیک یا حرارتی استفاده شده برای موتور، اغلب با توجه به ظرفیت راه ‌اندازی انتخاب می‌شود. به‌عنوان‌مثال رله با کلاس 10 برای راه ‌اندازی نرمال و رله با کلاس 30 برای راه ‌اندازی سنگین مناسب است. همان‌گونه که ذکر شده در حالت سنگین یا Heavy-Duty، زمان راه‌ اندازی طولانی‌تر خواهد بود. در برخی از تأسیسات برای دستیابی به زمان راه ‌اندازی طولانی، سیستم اضافه‌بار بای‌پس شده یا اصطلاحاً از مدار خارج می‌شود. در این حالت سیستم‌های حفاظتی دیگر فعال بود و تنها محدودیت موجود، ظرفیت سافت ‌استارتر در راه ‌اندازی است. پس اگر تأسیسات مورد نظر شما دارای زمان راه ‌اندازی طولانی هستند، حتماً باید به منحنی ظرفیت راه ‌اندازی سافت ‌استارتر توجه کنید. این مورد در تصویر زیر به‌خوبی نمایش داده شده است. در این شکل منحنی a مربوط به سیستم حفاظت اضافه‌بار و منحنی b مربوط به ظرفیت راه‌ اندازی سافت ‌استارتر است. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید، اگر سیستم اضافه‌بار از مدار خارج نشود، اجازه‌ی راه‌ اندازی با زمان طولانی را به سافت ‌استارتر نخواهد داد. درواقع قبل از رسیدن به حداکثر زمان ممکن، منحنی حفاظت اضافه‌بار با منحنی ظرفیت راه‌ اندازی برخورد کرده و سافت ‌استارتر تریپ می‌شود.