کنترل بار شیوا امواج

کنترل بار شیوا امواج می تواند از الکتروموتورهای سه فاز و تکفاز در برابر افزایش، کاهش و عدم تقارن جریان محافظت کند. کنترل بار شیوا امواج مجهز به سیستم میکروپروسسوری بوده و با اندازه گیری جریان عبوری از مدار توانایی تشخیص خطاهای ذکر شده را دارد. رله کنترل بار شیوا مجهز به 3 کانال عبور سیم بوده و به ترانس جریان یا CT مجزا نیازی ندارد. از مزیت های کنترل بار شیوا امواج می توان به اندازه گیری دقیق و گسترده جریان اشاره کرد.

کنترل بار شیوا امواج توانایی شناسایی قطع فاز را دارد. خطای قطع فاز باعث عدم تقارن جریان و افزایش جریان فازهای دیگر خواهد شد. هردو حالت فوق توسط این کنترل بار قابل شناسایی و حفاظت می باشد. در نظر داشته باشید که رله کنترل بار تنها به خطای جریانی حساس بوده و واکنشی در برابر خطاهای ولتاژی ندارد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این رله مقاله ی رله کنترل بار چیست را مطالعه کنید. توصیه می­شود جهت ارتقا سطح حفاظت و ایمنی مدار از یک رله ی کنترل فاز در کنار کنترل بار شیوا استفاده شود. اگر با کنترل فاز آشنایی ندارید مقاله ی رله کنترل فاز یا حفاظت ولتاژ را مطالعه نمایید.

نمای ظاهری کنترل بار شیوا امواج

کنترل بار شیوا امواج دارای یک صفحه دیجیتال و تعدادی چراغ سیگنال به همراه چند دکمه است. صفحه نمایش به صورت سون سگمنت بوده و می تواند برخی از خطاها و اعداد را نمایش دهد. از این صفحه برای تنظیم پارامترها و کنترل وضعیت دستگاه استفاده می شود.

سمت راست صفحه نمایش 3 دکمه اینتر، بالا و پائین به منظور تنظیم و کار با دستگاه تعبیه شده است. عملکرد این دکمه در جدول زیر آورده شده است:

شرح / نمایش	کلید
جهت ورود به پارامترها و ذخیره تغییرات اعمال شده	↵
جهت تنظیم نوع کنتاکت	↵ 2 sec
ریست بعد از رفع خطا یا قفل شدن دستگاه

سمت چپ و زیر صفحه دیجیتال در مجموع 8 چراغ سیگنال وجود دارد. عملکرد این سیگنال ها طبق جدول زیر است. قابل ذکر است که سیگنال ها در زمان تنظیم به شکل ثابت و در حالت خطا به شکل چشمک زن خواهند بود.

سیگنال	پیام
OL	افزایش جریان 15-0.5 و 60-1 آمپر
UL	کاهش جریان قابل تنظیم از صفر تا 1 آمپر کمتر از OL *
%A	عدم تقارن جریان ها از 7 تا 100 درصد
ON	تاخیر در وصل یا تاخیر ریست از 0 تا 240 ثانیه
OFF	تاخیر در قطع برای خطای اضافه جریان و عدم تقارن
OFF(u)	تاخیر در قطع برای خطای کاهش جریان
Normal	وضعیت رله
Delay Start	زمان استارت اولیه از 0 تا 120 ثانیه **

* در صورت تنظیم عدد صفر برای UL، فانکشن کاهش جریان غیر فعال می گردد.

** زمان استارت اولیه باعث غیر فعال شدن حفاظت اضافه جریان جهت راه اندازی موتور می شود.

روی بدنه کنترل بار اطلاعات مربوط به منحنی و روش تنظیم پارامترها چاپ شده است. در صورت بروز اشکال می توانید از این اطلاعات استفاده کنید.

مزایا و کاربرد کنترل بار شیوا امواج

کنترل بار شیوا امواج پس از شناسایی خطا شروع به زمان سنجی کرده و پس از پایان زمان تأخیر، مدار را متوقف می­کند. زمان تأخیر اضافه بار در رله­ های حرارتی مانند بی متال و بریکر محافظ موتور به شکل منحنی بوده و به دمای محیط و میزان جریان عبوری بستگی دارد. در مقاله های کلید حرارتی و رله اضافه بار حرارتی به طور کامل این دو تجهیز را معرفی کرده ایم. کنترل بار شیوا امواج مستقل از دمای محیط بوده ولی بخش اضافه بار آن طبق منحنی \(I^2t\) عمل می کند. این منحنی به صورت زمان معکوس بوده و با افزایش جریان باعث قطع سریعتر مدار می شود.

عملکرد طبق منحنی معکوس باعث کنترل حرارت تجهیزات و کاهش آسیب به عایق آن ها می شود. قابل ذکر است که خطاهای دیگر مانند عدم تقارن و کاهش جریان طبق منحنی نبوده و به صورت زمان ثابت است. تاکید می شود که این رله توانایی قطع مدار در برابر اتصال کوتاه را نداشته و باید از فیوز یا بریکر مناسب در مدار قدرت استفاده شود.

رنج کنترل بار شیوا امواج

رله کنترل بار شیوا امواج در دو رنج 0.5 تا 15 آمپر و 1 تا 60 آمپر تولید می شود. ابعاد هر دو رنج یکسان بوده و روی هر دستگاه سه کانال جریانی وجود دارد. حداکثر سایز سیم یا کابل قابل عبور از کانال های جریانی دستگاه برابر با 25 میلی متر مربع است. دقت اندازه گیری در کنترل بارهای شیوا امواج به شرح زیر است:

• مدل 0.5 تا 15 آمپر با دقت اندازه گیری جریان 0.5 آمپر
• مدل 1 تا 60 آمپر با دقت اندازه گیری جریان 1 آمپر

طریقه نصب کنترل بار شیوا امواج

روش نصب کنترل بار شیوا امواج را می توان در سه گام نصب مکانیکی، سیم بندی مدار قدرت و سیم بندی مدار فرمان انجام داد. در نظر داشته باشید که کنترل بار به شکل یک دستگاه مستقل بوده و نیازی به همگام سازی ابعاد با کنتاکتور یا بریکر و غیره ندارد.

نصب مکانیکی

کنترل بار شیو امواج را می توان به صورت مستقیم روی ریل استاندارد 35 میلی متری و داخل تابلو برق نصب کرد. در صورت تهیه قاب پانل می توانید رله را روی درب تابلو نیز قرار دهید. رله کنترل بار شیوا امواج در دمای -20 تا +65  سانتی گراد و تا رطوبت 70% عملکرد مطلوبی دارد. مقاومت رله کنترل بار در برابر اجسام خارجی در استاندارد IP مطابق با کد IP30 است. هنگام نصب باید به ابعاد دستگاه توجه کنید.

سیم بندی مدار قدرت

برای سیم بندی مدار قدرت کافی است سه فاز را از داخل کانال­های جریانی رله کنترل بار عبور دهید.  هیچ ترمینالی برای اتصال سه فاز به رله کنترل بار وجود ندارد. به هیچ عنوان سیم یا کابل مدار قدرت را برای عبور یا اتصال به رله­ ی کنترل بار قطع نکنید.

کنترل بار شیوا امواج به صورت دو فاز بوده و کانال جریانی I2 فاقد سیستم اندازه گیری است. به عبارت دیگر مقدار جریان عبوری از کانال دوم یا فاز L2 اندازه گیری نشده و عبور یا عدم عبور سیم از این کانال بی تاثیر خواهد بود. دو فاز بودن کنترل بار شیوا امواج اختلالی در عملکرد آن ایجاد نمی کند. قطع فاز باعث افزایش جریان فازهای دیگر و نامتعادل شدن آن ها می گردد. رله ی کنترل بار این دو حالت را تشخیص داده و طبق تنظیمات عمل خواهد کرد.

از کنترل بار شیو امواج می توان در مدارهای تکفاز نیز استفاده کرد. برای اینکار کافی است مقدار عدم تقارن را روی 100 درصد تنظیم کرده و دو کانال فاز اول و سوم را سری کنید. به هیچ وجه سیم یا کابل مربوط به نول یا ارت را از کانال­های جریانی عبور ندهید.

سیم بندی مدار فرمان

رله کنترل بار شیوا امواج دارای یک رله فرمان چنج آور است. از این رله می توان برای قطع مدار فرمان و فعال کردن الارم استفاده کرد. توصیه می شود رله کنترل بار در اولین بخش مدار فرمان نصب شده تا کل سیستم را قطع کند. توصیه می شود در مدار فرمان از فیوز یا بریکر مناسب استفاده کنید. ولتاژ تغذیه کنترل بار از 180 تا 250 ولت متناوب با فرکانس 50/60 هرتز است. قسمت پاور دستگاه به نحوی طراحی شده تا در نوسان و تغییرات ولتاژ شبکه اختلالی در عملکرد آن ایجاد نشود. تاکید می شود که کنترل بار شیوا امواج در برابر اتصال کوتاه هیچ حفاظتی نداشته و ممکن است آسیب ببیند. در قسمت فرمان کنترل بار 6 ترمینال وجود دارد. نام و کاربری ترمینال ها به شرح زیر است:

نام ترمینال	شرح	کاربرد
N	نول	تغذیه
PH	فاز	تغذیه
AUTO	اتوماتیک	ریست اتوماتیک
C	مشترک یا COM	ورودی کنتاکت چنج آور
NO	کنتاکت نرمال باز	کاربرد در مدار فرمان
NC	کنتاکت نرمال بسته	کاربرد در مدار فرمان

رله فرمان کنترل بار شیوا امواج به صورت چنج آور با جریان 5 آمپر است.

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره جامع راه اندازی و حفاظت موتور سه فاز آموزش داده شده است. در این دوره تصویری روش پلاک خوانی موتور، شناخت اصول حفاظت، شناخت تجهیزات راه اندازی و محاسبه سایز آن ها آموزش داده شده است. در بخش عملی می توانید سیم بندی راه اندازی های کنتاکتوری مانند تک ضرب، چپ گرد و راست گرد، ستاره مثلث به همراه نصب و سیم بندی 6 برند سافت استارتر زیمنس، اشنایدر، ABB، دانفوس، اوکام و سانترنو را مشاهده کنید. قسمت آخر دوره مربوط به بازدید از تاسیسات و تابلو برق های مختلف و بررسی چیدمان تجهیزات و سایز آن ها در تابلو برق است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این دوره می توانید صفحه آموزش جامع راه اندازی و حفاظت موتورهای سه فاز را مشاهده کنید.

تنظیم کنترل بار شیوا امواج

تنظیم کنترل بار شیوا امواج در سه گام زیر انجام می شود:

• تنظیم پارامترهای جریانی و زمانی
• انتخاب وضعیت کنتاکت
• ریست خودکار

تنظیم پارامترها

کنترل بار شیوا دارای 7 پارامتر قابل تنظیم است. پارامترهای حفاظتی باید بر اساس مشخصات جریانی و عایقی الکتروموتور تنظیم شوند. تنظیم کنترل بار شیوا امواج با استفاده از سه دکمه ­ی کنار صفحه دیجیتال انجام می شود. اولین دکمه از بالا با نماد ↵ جهت ورود به پارامترها و تائید مقادیر است. با هر بار فشار دادن دکمه اینتر یا تائید، وارد پارامتر بعدی خواهید شد. برای تنظیم کردن مقادیر عددی، به عنوان مثال برای میزان اضافه بار باید از دکمه های جهت دار استفاده کنید. این دو دکمه دارای علائم فلش رو به بالا و پائین هستند.

وضعیت پارامتر فعال با چراغ های سیگنال مشخص می شود. به عنوان مثال با فشردن دکمه اینتر، سیگنال OL روشن می شود. روشن شدن سیگنال به معنی فعال شدن پارامتر حداکثر جریان است. در این حالت می توانید با استفاده از دکمه های جهت دار، مقدار جریان را وارد کرده و اینتر کنید.

در ادامه جدول تنظیمات رله کنترل بار شیوا امواج آورده شده است. در نظر داشته باشید که تنظیم زمان های بسیار پائین باعث ایجاد اختلال در عملکرد رله و موتور خواهد شد. از طرفی زمان های طولانی باعث افزایش حرارت شده و می تواند به عایق تجهیزات آسیب وارد کند. هنگام تنظیم کمیت های جریانی و زمانی باید به دقت شرایط را بررسی کنید.

هنگام تنظیم هر پارامتر تا 5 ثانیه فرصت دارید. پس از تغییر پارامترها باید آن را تائید کرده و تا انتهای تنظیمات این عمل را تکرار کنید. در صورت عدم ذخیره سازی پارامترها یا کامل نکردن پروسه، رله به حالت قبلی برگشته و مقادیر تغییر نخواهند کرد.

نام پارامتر	چراغ سیگنال	محدوده قابل تنظیم	شرح عملکرد پارامتر	ورود به مرحله تنظیم
حداکثر جریان Over Load	OL	0.5-15A 1-60A	حداکثر جریان اضافه بار قابل تحمل موتور	↵
حداقل جریان Under load	UL	0≤ UL < OL	حداقل جریان قابل دریافت توسط موتور. تنظیم صفر در این پارامتر به معنی غیر فعال کردن سیستم حداقل جریان است.	↵
عدم تقارن جریان	%A	7-100%	این پارامتر عدم تقارن میان جریان­ها را کنترل می­کند. پایین بودن عدد این پارامتر به معنی حساسیت بیشتر دستگاه است.	↵
زمان تأخیر در وصل	0N	0-240 sec	زمان نرمال شدن کنترل بار پس از وصل تغذیه. پس از اتصال تغذیه و زمان سنجی مقدار تنظیم شده، رله در حالت نرمال قرار خواهد گرفت.	↵
زمان تأخیر در قطع پارامترهای %A – OL	OFF	0-10sec	زمان قطع کنتاکت مدار فرمان پس از شناسایی خطای اضافه بار و عدم تقارن جریان	↵
زمان تأخیر در قطع UL	OFF(u)	5-10sec	زمان قطع کنتاکت مدار فرمان پس از شنایایی خطای کاهش جریان. حداقل 5 ثانیه باید سپری شده و در صورت نرمال نشدن جریان، فرمان قطع صادر می شود.	↵
زمان استارت اولیه	Delay start	0-120sec	هنگام راه اندازی به صورت تک ضرب، الکتروموتور جریان سنگینی را دریافت می­کند. تنظیم این زمان روی صفر باعث قطع مدار توسط کنترل بار می شود. در زمان استارت اولیه، رله­ی کنترل بار هیچ خطایی را شناسایی نمی­کند.	↵
ذخیره کردن تمام تغییرات اعمال شده.				↵

نتظیم وضعیت کنتاکت

رله کنترل بار شیوا امواج دارای یک کنتاکت چنج آور است. در این رله می توان وضعیت کنتاکت در حالت نرمال و خطا را تغییر داد. برای اینکار کافی است دکمه ↵ را حداقل 2 ثانیه فشرده و نگه دارید. در این قسمت وضعیت های نرمال بسته یا نرمال باز قابل انتخاب است:

• r-c: رله در حالت خطا وصل است.
• r-o رله در حالت نرمال وصل است.

ریست اتوماتیک

کنترل بار شیوا مجهز به ریست خودکار است. برای فعال کردن این قابلیت باید سیم فاز را به ترمینال Auto متصل کنید. ریست خودکار پس از شناسایی خطا و زمان سنجی انجام می شود. زمان سپری شده برای ریست خودکار شامل زمان تاخیر On Delay+60 Sec است. زمان ثابت 60 ثانیه برای کاهش دمای تجهیزات پس از رخ دادن خطا در نظر گرفته شده است.

ریست خودکار در مدارهای 2 سیمه باعث راه اندازی مجدد سیستم خواهد شد. در مدارهای 3 سیمه پس از ریست خودکار باید فرمان راه اندازی توسط شما یا تجهیزات دیگر صادر شود. ریست خودکار حداکثر 3 مرتبه انجام شده و پس از آن دستگاه در حالت قفل قرار می گیرد. در صورت رخ دادن خطا برای مرتبه ی چهارم، ریست خودکار انجام نشده و باید این کار را از روی دستگاه انجام دهید. برای ریست از روی دستگاه باید فلش های روبه بالا و پائین به صورت همزمان فشرده شده با تغذیه ی رله قطع و وصل شود. قابل ذکر است که زمان قطع به این شکل محاسبه خواهد شد:

خطاهای کنترل بار شیوا امواج

با شروع خطا یک یا چند سیگنال روی دستگاه شروع به چشمک زدن می کند. رله فرمان در صورت تداوم خطا و اتمام زمان سنجی، تغییر وضعیت داده و مدار را قطع می کند. نوع خطا به صورت مخفف روی صفحه نمایش ثبت خواهد شد. در جدول زیر 3 خطای کلی به همراه عبارت ها را مشاهده می کنید:

نمایشگر دیجیتال	شرح خطا	نمایشگر چشمک ­زن
LOd	افزایش جریان (اضافه بار)	OL
UnC	کاهش جریان (کاهش بار)	UL
Ubc	عدم تقارن جریان	%A

جهت ریست دستی باید دکمه های  به صورت همزمان فشرده شود. در صورت وقوع خطای UBC یا عدم تقارن جریان باید چند نکته را بررسی کنید. از مهم ترین نکته ها هنگام رخ دادن خطای عدم تقارن جریان عبارت اند از:

1. پایین بودن عدد تنظیم شده برای خطای %A وافزایش حساسیت دستگاه: برای رفع این مشکل و با توجه به حساسیت موتور می­توانید این پارامتر را حدود %40 تنظیم کنید.
2. اختلال به علت فن مستقل: فن مستقل این الکتروموتورها معمولاً تکفاز بوده و باعث دریافت جریان بیشتر و عدم تعادل می شود. برای رفع این مشکل باید درصد تنظیم شده افزایش داده شود.

جمع بندی

کنترل بار شیوا امواج یک تجهیز مناسب برای حفاظت الکتروموتور در برابر خطاهای جریانی و قطع فاز است. این رله می­تواند خطاهای اضافه بار، کاهش بار و عدم تقارن را تشخیص داده و مدار را حفاظت ­کند. کنترل بار شیوا به صورت دیجیتال طراحی شده و در مقایسه با بی­متال­ها از  قابلیت اطمینان بیشتری برخوردار است. از مزایای کنترل بار شیوا امواج عبارت اند از:

• دقت بالا در تنظیم پارامترها
• دقت بالا در اندازه گیری جریان و حفاظت از الکتروموتور
• عدم وابستگی به دمای محیط
• فاقد قطعات مکانیکی و طول عمر بالا
• فاقد قطعات مکانیکی و مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی و آلودگی ها
• قابلیت ریست خودکار
• قابلیت انتخاب وضعیت کنتاکت فرمان

این وب سایت دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و هر گونه کپی و نسخه برداری و انتشار مجدد اطلاعات آن غیرمجاز است. لطفا در صورت مشاهده هرگونه سوء استفاده ما را مطلع کنید.