انواع میگر

اندازه گیری مقاومت عایقی با انواع میگر یا مگا اهم متر انجام می شود. میگر ها بر خلاف مولتی مترهای معمولی می توانند ولتاژ بالایی تولید کنند. ولتاژ خروجی میگر به صورت مستقیم یا DC بوده که با مقدار و زمان های مختلف به موضوع تحت تست اعمال می شود. اندازه گیری مقاومت عایقی می تواند یک بخش از دستگاه های مولتی فانکشن بوده یا توسط دستگاه تخصصی انجام شود. جهت انتخاب دستگاه مناسب باید انواع میگر و قابلیت های موجود را بررسی کرد. به صورت کلی می توان انواع میگر ها را در گروه های زیر قرار داد:

• نوع دستگاه به شکل مجتمع یا تستر عایقی مجزا
• مکانیزم اندازه گیری به شکل آنالوگ و دیجیتال
• منبع تغذیه به شکل هندل، باتری، ورودی برق شهر
• ولتاژ خروجی تا 1 کیلو ولت و بیشتر از 1 کیلو ولت
• یک یا چند ولتاژ خروجی ثابت
• مدل های ساده یا تحلیل گر
• قابلیت تنظیم ولتاژ و خروجی پله ای
• ذخیره سازی اطلاعات، ارتباط با نرم افزار، بلوتوث و غیره

میگر یا مولتی فانکشن تستر

اندازه گیری مقاومت عایقی می تواند توسط دستگاه های مجتمع یا میگرهای تخصصی انجام شود. به عنوان مثال برخی مولتی مترها یا مولتی فانکشن تسترها دارای یک یا چند گزینه برای اندازه گیری مقاومت عایقی هستند. دستگاه های مجتمع معمولا تا 1000 ولت بوده و فقط مقدار مقاومت عایقی را نمایش می دهند. از دستگاه های مجتمع می توان برای انجام تست های روتین در تاسیسات الکتریکی فشار ضعیف مانند ساختمان ها استفاده کرد. بخش اندازه گیری مقاومت عایقی در دستگاه های مجتمع بسیار ساده بوده و به شکل کوتاه مدت یا نقطه ای استفاده می شود.

در تصویر دو مدل از مولتی فانکشن تسترهای کیوریتسو را مشاهده می کنید. این دستگاه ها دارای قابلیت های متنوعی مانند تست پیوستگی، تست عایقی، تست مقاومت حلقه، تست بریکرهای نشتی جریان، توالی فاز، اندازه گیری ولتاژ، جریان اتصال کوتاه، مقاومت سیستم زمین و غیره هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص قابلیت های هر دستگاه باید به کاتالوگ شرکت سازنده مراجعه کنید.

مقاومت عایقی می تواند توسط دستگاه های تخصصی نیز اندازه گیری شود. برای اینکار کافی است یک دستگاه آنالوگ یا دیجیتال با عنوان Insulation Tester تهیه کنید. دستگاه های تست عایقی اغلب دارای حالت های کاری مختلف برای اعمال ولتاژهای متفاوت، اندازه گیری ولتاژ، تست پیوستگی مدار و غیره نیز هستند. در تصویر میگر آنالوگ کیوریتسو مدل 3132A را مشاهده می کنید. این دستگاه با عنوان Insulation-Continuity Tester قابلیت تست پیوستگی در 2 رنج به همراه اندازه گیری مقاومت عایقی با 3 ولتاژ مختلف را دارد.

میگر آنالوگ یا دیجیتال

از نظر نحوه نمایش مقدار اندازه گیری شده می توان میگر ها را به سه گروه آنالوگ، دیجیتال و ترکیبی تقسیم کرد. میگر آنالوگ دارای یک صفحه نمایش بزرگ با رنج های کاری مختلف می باشد. در این مدل یک عقربه روی صفحه مدرج حرکت کرده و میزان پارامتر اندازه گیری شده را نمایش می دهد. صفحه میگر آنالوگ با توجه به رنج و پارامترهای قابل اندازه گیری می تواند بسیار ساده یا بسیار پیچیده باشد. تصویر زیر مربوط به میگر آنالوگ کیوریتسو مدل 3132A است. همانطور که مشاهده می کنید در این صفحه بخش های مختلفی مانند تست باتری، اندازه گیری ولتاژ، مقاومت پیوستگی و مقاومت عایقی وجود دارد. میگر های آنالوگ اغلب برای اندازه گیری نقطه ای استفاده شده و قابلیت محاسبه ی اندیس های مختلف مانند PI و DAR را ندارند. میگرهای آنالوگ در رنج کاری فشار ضعیف و فشار قوی ساخته می شوند.

جهت کاهش پیچیدگی در قرائت مقادیر و استفاده از قابلیت های بیشتر می توان یک میگر دیجیتال مناسب انتخاب کرد. میگر دیجیتال دارای صفحه نمایش بوده و می تواند پارامترهای اندازه گیری شده را به صورت عدد، گراف و یا ترکیبی از آن ها نمایش دهد. پارامترهای قابل نمایش روی صفحه ی میگر دیجیتال به مدل و برند آن بستگی دارد.

تصویر زیر مربوط به میگر دیجیتال کیوریتسو 3007A است. این میگر دیجیتال می تواند مقاومت پیوستگی و مقاومت عایقی را در رنج های مختلف اندازه گیری کند. حداکثر ولتاژ خروجی این میگر 1000 ولت بوده و می تواند تا 2000 مگا اهم را اندازه گیری کند. میگر دیجیتال کیوریتسو 3007A دارای قابلیت های بیشتر مانند حذف مقاومت پراب ها، نور زمینه، تخلیه ی اتوماتیک مدار، هشدار برقدار بودن مدار و غیره نیز می باشد. صفحه نمایش این میگر دیجیتال دارای دو بخش بارگراف و عددی بوده و به برداشت اطلاعات کمک زیادی می کند.

میگرهای خاصی مانند 3124 کیوریتسو نیز وجود دارد که صفحه نمایش آن ها ترکیب شده است. این میگر دارای ولتاژ خروجی قابل تنظیم تا 10 کیلو ولت می باشد. مقدار ولتاژ خروجی در این میگر به صورت دیجیتال و مقاومت اندازه گیری شده به صورت آنالوگ نمایش داده می شود.

منبع تغذیه میگر

میگر برای تولید ولتاژ DC با مقدار بالا نیاز به منبع تغذیه دارد. میگرهای قدیمی دارای یک مولد داخلی بودند که با هندل کار می کرد. چرخاندن هندل در این میگر باعث چرخش مولد و تولید ولتاژ می شود. از میگرهای هندلی به ندرت در تست های پیچیده با زمان طولانی استفاده می شود. میگرهای هندلی تقریبا منسوخ شده اند.

نسل بعدی میگرها به صورت آنالوگ و دیجیتال مجهز به باتری داخلی هستند. باتری های داخلی به صورت قابل شارژ یا قابل تعویض بوده و می توانند انرژی مورد نیاز دستگاه را تامین کنند. با افزایش ولتاژ خروجی و زمان تست باید از باتری های قدرتمندتری استفاده شود. در میگرهای فشار قوی باتری های سنگین و قابل شارژی وجود دارد که تا ساعت ها می توانند مدار داخلی میگر را تغذیه کنند.  در میگرهای فشار قوی امکان اتصال آداپتور یا برق شهر نیز وجود دارد. در نظر داشته باشید که در برخی مدل ها از آداپتور یا ورودی برق شهر برای شارژ باتری ها استفاده می شود. مدل های پیشرفته تر مانند 3128 کیوریتسو می توانند با ورودی برق شهر به صورت مستقیم کار کرده و باتری های داخلی را شارژ کنند. باتری های پر توان داخلی این دستگاه امکان تست های طولانی در شرایط خاص مانند پست های برق را فراهم می کند.

ولتاژ خروجی میگر

میگرها از نظر میزان ولتاژ خروجی و قابلیت انتخاب یا تنظیم آن در مدل های متنوعی ساخته می شوند. در دسته بندی اول می توان میگرها را به دو گروه تا 1 کیلو ولت و بیشتر از یک کیلو ولت تقسیم کرد. میگرهای 1 کیلو ولت برای تاسیسات فشار ضعیف صنعتی و ساختمانی استفاده می شوند. تست عایقی تا 1000 ولت توسط میگرهای دیجیتال، آنالوگ یا دستگاه های مولتی فانکشن صورت می گیرد. میگرهای تا 1000 ولت اغلب دارای سلکتور برای انتخاب مقدار ولتاژ خروجی هستند. از رنج های معمول ولتاژ خروجی در میگر 1 کیلو ولت می توان به 125، 250، 500 و 1000 ولت اشاره کرد. مقدار ولتاژ و مراحل انتخاب آن به مدل میگر بستگی دارد.

برای تست تجهیزات بالاتر از 1 کیلو ولت از میگر فشار قوی استفاده می شود. میگر فشار قوی در مدل های مختلف مانند 5، 10 و بیشتر از 10 کیلو ولت در بازار وجود دارد. میگرهای فشار قوی نیز به صورت دیجیتال و آنالوگ ساخته می شوند. در تصویر میگر آنالوگ 5 کیلو ولت کیوریتسو مدل 3122B را مشاهده می کنید. این میگر بسیار ساده بوده و تنها یک رنج ولتاژ خروجی دارد.

میگرهای فشار قوی در مدل های چند ولتاژ نیز ساخته می شوند. به عنوان مثال در تصویر میگر کیوریتسو مدل 3125A را مشاهده می کنید. این میگر فشار قوی به صورت دیجیتال و با 5 رنج ولتاژ خروجی از 250 تا 5000 ولت قابل استفاده است. میگرهای پیشرفته دارای قابلیت تنظیم دقیق ولتاژ در هر رنج و به صورت پیوسته را دارند. به عنوان مثال در برخی میگرها می توان سلکتور را در 2500 ولت قرار داده و ولتاژ را با گام های خاصی کم و زیاد کرد.

برای تغییر ولتاژ خروجی میگر های معمولی باید تست را متوقف کرده و سلکتور را جابجا کرد. برخی میگرها قابلیت تغییر ولتاژ خروجی به صورت خودکار را دارند. در این میگرها، تغییر ولتاژ به صورت پله ای و بدون توقف، تست صورت می گیرد. تغییر ولتاژ به صورت پله ای با عنوان Step Voltage شناخته شده و یک قابلیت منحصر به فرد جهت بررسی وضعیت عایق از نظر رطوبت است.

میگر تحلیل گر و تسترهای دی الکتریک

از نظر توانایی پیاده سازی تست های مختلف می توان میگرها را به دو گروه ساده و تحلیل گر تقسیم کرد. میگرهای ساده در مدل های 1 کیلو ولت و بالاتر ساخته شده و کنترلی روی زمان تست و ثبت مقادیر ندارند. ممکن است این میگرها دارای سلکتور برای انتخاب ولتاژ های مختلف باشند ولی نمی توانند مقاومت عایقی را در زمان های مختلف ثبت و در روابط ریاضی قرار داد دهند. در این میگر ها باید زمان و مقادیر به صورت دستی و توسط اپراتور کنترل شود. به عنوان مثال شما باید مقدار مقاومت در 30 و 60 ثانیه را ثبت کرده و اندیس DAR را محاسبه کنید.

میگرهای پیشرفته قابلیت های بسیار زیادی داشته و می توانند در تست های تشخیصی به شکل هوشمند عمل کنند. میگر های دیجیتال و مدرن با عنوان دستگاه تست دی الکتریک شناخته شده و قابلیت های زیر را دارند:

• تست‌های خودکار و نمایش نتایج نهایی بدون نیاز به محاسبه یا دخالت اپراتور
• نمایش و ذخیره‌سازی اطلاعات به صورت عددی، بار گراف و گراف
• فیلترهای داخلی جهت کاهش خطا روی نتایج نهایی
• قابلیت اتصال به کامپیوتر جهت کنترل و نظارت بر تست ها یا برداشت اطلاعات ذخیره شده
• قابلیت اتصال از طریق بلوتوث با انواع تلفن همراه و تبلت
• نرم افزار جهت تحلیل داده ها و نمایش مقادیر عددی و گراف ها
• حالت های شبیه سازی یا دمو جهت فراگیری کار با میگر قبل از انجام تست های مهم

میگرهای دیجیتال فشار قوی جهت بررسی تخصصی عایق انواع الکتروموتور، ترانسفورماتور، کابل، ژنراتور و غیره استفاده می شوند. این میگرها دارای صفحه نمایش بزرگ، نور زمینه، باتری با ظرفیت بالا به همراه ورودی برق شهر بوده و یک ابزار بسیار مهم در نیروگاه ها، پست های برق و صنایع بزرگ به شمار می روند. در تصویر صفحه نمایش میگر 12 کیلو ولت سری 3128 کیوریتسو را در حالت اندازه گیری مقاومت عایقی مشاهده می کنید.

دستگاه فوق در حال اعمال ولتاژ 12303 ولت به موضوع تحت تست و ثبت گراف تغییرات مقاومت عایقی است. در بالا و سمت راست مقدار مقاومت عایقی کنونی معادل 28.3 گیگا اهم ثبت شده است. از تست های تخصصی میگرهای مدرن مانند کیوریتسو 3127 و کیوریتسو 3128 می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اندازه گیری مقاومت عایقی یا IR به همراه نمایش مقدار عددی، بار گراف و گراف و ثبت زمان تست
• توانایی تولید ولتاژ بالا و اندازه گیری مقاومت عایقی در رنج های بسیار بالا مانند ترا اهم
• محاسبه اندیس های مختلف مانند PI و DAR با ولتاژ و زمان های قابل تنظیم
• قابلیت اندازه گیری پارامتر دشارژ الکتریکی یا Dielectric Discharge در عایق های چند لایه
• تست با ولتاژ پله ای یا SV برای بررسی وضعیت عایق از نظر رطوبت
• افزایش تدریجی ولتاژ یا Ramp برای به دست آوردن نقطه شکست عایق
• توقف تست در شکست عایقی یا Break Down و ثبت مقدار مقاومت و ولتاژ
• سوزاندن عایق در صورت رخ دادن شکست به عنوان Burn
• محاسبه دقیق جریان نشتی و نمایش آن با واحدهای میلی، میکرو و نانو آمپر
• محاسبه مقدار ظرفیت خازنی موضوع تحت تست و نمایش آن

انتخاب میگر

تا کنون میگرهای مختلف از نوع، منبع تغذیه، ولتاژ خروجی، تحلیل داده ها و غیره بررسی شده اند. هنگام انتخاب میگر باید موضوع های تحت تست و روش تست را به دقت مشخص کنید. در ادامه برخی از نکات مهم هنگام انتخاب میگر بر اساس کاربری آورده شده است. در نظر داشته باشید این توصیه ها بر اساس تجربه ی کار با تمام میگرهای کیوریتسو بوده و به تحقیق بیشتر توسط شما نیاز دارد.

انتخاب میگر برای نظارت

در تاسیسات ساختمانی و نظارت بر اجرا نیازی به میگر با ولتاژ خروجی بالا و قابلیت های پیچیده نیست. در تحویل تاسیسات الکتریکی فشار ضعیف معمولا تست عایقی به شکل خوب یا بد اجرا شده و به قابلیت های زیادی نیاز ندارد. در این حالت می توانید از دستگاه های مولتی فانکشن تستر یا میگرهای آنالوگ و دیجیتال ارزان قیمت استفاده کنید.

انتخاب میگر برای کارخانه

موضوع های تحت تست در صنعت بیشتر بوده و باید انواع کابل، موتور و ژنراتور را به لیست خود اضافه کنید. در تاسیسات مهم و فشار ضعیف توصیه می شود که یک میگر دیجیتال بالاتر از 1 کیلو ولت مانند 2.5 کیلو ولت تهیه کنید. با توجه به میزان بودجه می توانید میگری را انتخاب کنید که قابلیت محاسبه ی اندیس ها، باتری های قدرت مند و ارتباط با کامیپوتر را داشته باشد.

انتخاب میگر برای تاسیسات فشار متوسط

بهترین گزینه در تاسیسات فشار متوسط یک میگر تحلیل گر دیجیتال با ولتاژ خروجی حداقل 5 کیلو ولت است. از این میگر می توانید برای تست کابل، موتور، ژنراتور و ترانسفورماتورهای فشار متوسط استفاده کنید. میگرهای 10 کیلو و بالاتر می توانند در تست تجهیزات فشار قوی نیز به کار گرفته شوند.

انتخاب میگر برای گروه های تعمیرات و نگهداری

وجود نرم افزار و حافظه داخلی می تواند در ثبت و تحلیل اطلاعات بسیار مفید باشد. اگر عضو گروه های تعمیر و نگهداری یا واحد تست پیش از تحویل تاسیسات هستید، حتما این مورد را جدی بگیرید. ثبت و نگهداری فایل های کاغذی بسیار سخت بوده و نیاز به پروسه خاصی دارد. با استفاده از میگرهای مجهز به حافظه داخلی تاحد زیادی می توانید مشکلات ثبت و نگهداری فایل ها را مرتفع کنید از دیگر قابلیت میگرهای مدرن، قابلیت تحلیل فایل ها توسط نرم افزار است. به عنوان مثال در تصویر نمایش گراف تغییرات مقاومت و جریان نشتی را در خلال تست PI مشاهده می کنید. این اطلاعات در حافظه میگر ذخیره شده و در ادامه توسط کامپیوتر ترسیم شده است.