گزارش تست عایقی ترانس 800 کاوا

در سایت مورد نظر یک دستگاه ترانس 800 کیلو ولت آمپر ساخت شرکت کوشکن وجود دارد. این ترانس در سال 2009 تولید شده و پس از نصب به مدت کوتاهی بهره برداری شده است. ترانس فوق بعلت تعطیل شدن تاسیسات به مدت طولانی بی برق بوده ولی تمهیدات لازم مانند مسدود کردن محفظه ی سیلیکاژل یا کاور کردن آن انجام نشده است. به منظور بررسی امکان برقدار کردن مجدد ترانس، چند تست عایقی روی سیم پیچ فشار قوی آن انجام شده و گزارش های آن در ادامه آورده شده است.

این ترانس تحت اضافه بار و اضافه حرارت قرار نگرفته و محیط آن از نظر رطوبت شرایط بدی ندارد. سیلیکاژل آن نرمال بوده و هنگام تست نیازی به تعویض نیست. وضعیت نظافت بوشینگ ها، نشتی روغن و سطح روغن نیز در حالت نرمالی قرار دارد. روی پلاک می توانید نوع عایق بندی و استاندارد روغن را مشاهده کنید. تست ها با میگر کیوریتسو مدل 3128 انجام شده و اطلاعات در حافظه داخلی آن ذخیره شده است.

روش انجام تست عایقی ترانس

ترانس مورد نظر در بازه ی طولانی بی برق بوده است. انجام تست عایقی در این مرحله جهت مشخص کردن آسیب های احتمالی به ترانس و کابل های فشار متوسط است. در حالت استاندارد و قبل از بهره برداری باید یک تست مقاومت عایقی به صورت جداگانه برای هر تجهیز انجام شود. متاسفانه تست عایقی این ترانس قبل از نصب انجام نشده و هیچ اطلاعاتی از سوابق آن موجود نیست.

با توجه به این توضیحات، تست عایقی ترانس 800 کاوا به شکل فشار قوی به بدنه انجام می شود. در خلال این تست سیم پیچ فشار ضعیف به بدنه یا زمین متصل بوده و از سیم گارد استفاده نشده است. اندازه گیری مقاومت عایقی در این مثال بدون باز کردن اتصالات و فقط جهت تائید قبل از برقداری انجام خواهد شد. به عبارت دیگر در این تست مجموع مقاومت عایقی سیم پیچ فشار قوی، بوشینگ های فشار قوی، کابل های فشار متوسط، ترانس جریان، بریکر و غیره روی میگر نمایش داده می شود. در صورت کمتر بودن مقاومت اندازه گیری شده از حداقل قابل قبول، باید اتصالات را باز کرده و تست را تکرار کرد. با این روش هرگونه آسیب احتمالی در ترانس، کابل، لوازم اندازه گیری و بریکر قابل تشخیص خواهد بود.

نحوه اتصال میگر به ترانس

در تصویر نحوه اتصال کوتاه کردن بوشینگ های فشار قوی و اتصال آن ها به سیم لاین میگر را مشاهده می کنید. تاکید می شود که جمپرهای استفاده شده برای اتصال کوتاه بوشینگ های فشار قوی نباید با قسمت های دیگر در ارتباط باشد. بوشینگ های فشار ضعیف نیز اتصال کوتاه شده و به بدنه ترانس متصل خواهند شد. مجموع بدنه و بوشینگ های فشار ضعیف به سیم زمین یا ارت میگر متصل می گردد. در اغلب میگرها سیم لاین قرمز رنگ و سیم زمین مشکی رنگ است.

بی برق کردن ترانس

اندازه گیری مقاومت عایقی باید در بی برقی کامل انجام شود. در تاسیسات مورد نظر تنها یک ترانس وجود داشته و خروجی فشار ضعیف آن دارای سیستم چنج آور است. در صورت استفاده از ژنراتور در تاسیسات می توان بارها را روی آن منتقل کرده و ترانس را بی برق کرد. در نظر داشته باشید که پروسه کلید زنی و مراحل آن با توجه به تجهیزات مشخص می شود. سلول فشار متوسط نصب شده در این شرکت شامل یک کلید قطع بار به همراه بریکر یا دژنکتور است. در این سیستم ارتباط مکانیکی بین سوئیچ و بریکر وجود نداشته و اتصال زمین روی خروجی بریکر دایر نمی شود. قبل از انجام تست، وضعیت کلیدها و بریکرها در تاسیسات به دقت بررسی شد. طبق بخش a از تصویر زیر، در مرحله ی اول سکسیونر و بریکر فشار متوسط و بریکر فشار ضعیف فقط قطع بوده و ترانس کاملا بی برق بود.

پس از مشاهده وضعیت نئون های خروجی، سکسیونر روی بریکر اتصال زمین شد. این مرحله را می توانید در بخش b مشاهده کنید. در این سیستم اتصال زمین روی خروجی بریکر دایر نمی شود. برای انتقال اتصال زمین روی ترانس طبق مرحله ی c، بریکر فشار متوسط وصل شد. پس از اطمینان از عملکرد صحیح قطع کننده ها، میگر به ترانس متصل شد. نحوه اتصال میگر به ترانس را در بخش d مشاهده می کنید.

اندازه گیری مقاومت عایقی ترانس 800 کاوا

هنگام اندازه گیری مقاومت عایقی نباید از اتصال زمین روی همان سیم پیچ استفاده کرد. به عبارت دیگر در این مثال و برای اندازه گیری مقاومت عایقی سیم پیچ فشار قوی، نباید اتصال زمین روی آن دایر باشد. برای مشاهده عملکرد سیستم زمین یک تست IR با ولتاژ 500 ولت در این لحظه انجام شد. هنگام فشردن دکمه تست میگر، میزان جریان نشتی بیشتر از 2 میلی آمپر، مقاومت کمتر از 400 کیلو اهم و ولتاژ روی ترانس 83 ولت نمایش داده شد. تمام این مقادیر نشان دهنده وجود یک مسیر قوی به طرف زمین هستند.

سیم پیچ اولیه ترانس به شکل مثلث بوده و در حالت نرمال هیچ ارتباط الکتریکی با زمین ندارد. با قطع بریکر و جدا شدن ترانس از اتصال زمین، مجدد تست IR بین سیم پیچ فشار قوی و بدنه با ولتاژ 500 تکرار شد. نتایج این تست در جدول زیر آورده شده است.

تست PI ترانس با 500 ولت

به منظور بررسی شرایط عایق ترانس می توان از تست PI استفاده کرد. تست PI یا اندیس پلاریزاسیون معمولا تا 10 دقیقه انجام می شود. در خلال این تست می توان DAR را نیز محاسبه کرد. تست DAR در زمان 1 دقیقه کامل می شود. ولتاژ خروجی میگر برای تست های PI و DAR ترانس در این مرحله 500 ولت انتخاب شده بود.

نتیجه تست DAR در 500 ولت

نتیجه تست PI در 500 ولت

در تصویر زیر روند کاهش جریان و افزایش مقاومت را مشاهده می کنید. میزان مقاومت یک عایق خوب باید با گذشت زمان افزایش پیدا کند. افزایش مقاومت به معنی کاهش جریان است. همانطور که در بخش های قبلی شرح داده شد،  با گذشت زمان جریان های جذب و خازنی میرا خواهند شد. پس از گذشت زمان مناسب فقط جریان عبوری از داخل عایق و جریان های سطحی باقی می مانند.

تست PI ترانس با 2500 ولت

پس از انجام تست با ولتاژ 500 توصیه می شود که ولتاژ خروجی میگر را افزایش داده و تست ها را تکرار کنید. افزایش ولتاژ باید با توجه به ولتاژ نامی موضوع تحت تست انجام شود. افزایش شدید ولتاژ به مقدار بیشتر از ولتاژ نامی می تواند باعث شکست عایقی شود. ولتاژ اولیه در ترانس فوق معادل 20 کیلو ولت بوده و می توان تست عایقی را با ولتاژ های 2.5 و 5 کیلو ولت نیز انجام داد. در ادامه نتایج تست PI ترانس با ولتاژ 2500 در زمان 5 دقیقه را مشاهده می کنید. با توجه به انجام تست PI به سادگی می توان مقدار DAR را نیز محاسبه کرد.

نتیجه تست DAR در 2500 ولت

نتیجه تست PI در 2500 ولت

در تصویر منحنی ولتاژ و مقاومت را مشاهده می کنید. ولتاژ در خلال تست تقریبا ثابت بوده و میزان مقاومت افزایش پیدا کرده است:

تصویر زیر مربوط به کاهش جریان و افزایش مقاومت با گذشت زمان است:

تست ولتاژ پله ای یا استرس ولتاژ ترانس

در تست استرس ولتاژ از مقادیر مختلف ولتاژی استفاده می شود. ولتاژ پله ای یا SV جهت شناسایی دقیق ضعف های عایق یا آلودگی های روغن مفید است. تست پله ای در این ترانس با ولتاژ 2500 انجام شده و نتیجه در جدول زیر آورده شده است. میزان ولتاژ در هر پله 20 درصد افزایش پیدا کرده و در نهایت به 2500 خواهد رسید.

همانطور که مشاهده می کنید با افزایش ولتاژ، میزان مقاومت کاهش پیدا می کند. در صورت تغییرات شدید در مقدار مقاومت باید موضوع تحت تست با دقت بیشتری بررسی شود. به صورت نرمال نباید تغییرات مقاومت در هر مرحله بیشتر از 20 درصد باشد. در تصویر، تغییرات ولتاژ در هر پله و تغییرات مقاومت را مشاهده می کنید:

تصویر بعدی منحنی های تغییرات مقاومت و جریان را نمایش می دهد. در هر افزایش پله میزان جریان افزایش و میزان مقاومت کاهش پیدا می کند.

جمع بندی

بخش اولیه یا فشار قوی ترانس فوق در تست های عایقی و استرس ولتاژ، رفتار مناسبی داشت. با توجه به باز نکردن اتصالات و تست شدن کابل فشار متوسط، لوازم اندازه گیری و غیره می توان نتیجه گرفت که در مدار اولیه هیچ ایرادی وجود ندارد. مقادیر اندازه گیری شده در ولتاژ های مختلف را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید. نکته ی بسیار مهم افزایش میزان مقاومت با افزایش ولتاژ تست است. مدار اولیه ی ترانس 20 کیلو ولت بوده و می توان از ولتاژ 2500 و 5000 ولت برای تست استفاده کرد. طبق جدول با افزایش ولتاژ تست از 500 به 2500، مقدار مقاومت عایقی و اندیس ها ارتقاء پیدا کرده اند. این روند تائید کننده ی رفتار عایق خوب طبق تعاریف است. در بخش های تئوری اشاره شده بود که یک عایق خوب در ولتاژ های مختلف باید رفتار یکسانی داشته باشد.

همانطور که می دانید ثانویه ی این ترانس به شکل ستاره ی زمین شده است. وجود ارتباط الکتریکی بین نقطه ی نوترال و زمین باعث اختلال در تست های عایقی می شود. با توجه به سخت بودن باز کردن تمام کابل های فشار ضعیف، توصیه می شود ابتدا کابل نول را باز کنید. در بخش فشار ضعیف از تست 250 ولت یا کمتر شروع کرده و وضعیت خوب یا بد را تشخیص دهید. در صورت پائین بودن مقاومت در همان تست اولیه مانند 250 ولت، باید تمام کابل های خروجی ترانس باز شده و تست ها تکرار شود.

اگر با باز کردن کابل نول و اتصال میگر مقادیر خوبی را مشاهده کردید، می توانید ولتاژ خروجی را بالاتر ببرید. در بخش فشار ضعیف می توانید از 500 و 1000 ولت نیز استفاده کنید. تاکید می شود که افزایش ولتاژ میگر هنگام تست بخش ثانویه می تواند باعث آسیب به ترانس، کابل، بریکر و غیره شود.