رله کنترل موتور یا سیستم های مدیریت الکتروموتور

یکی از راه‌های کنترل و حفاظت یکپارچه‌ی الکتروموتورهای فشار ضعیف و فشار متوسط، استفاده از رله کنترل موتور یا سیستم‌های مدیریت الکتروموتور تحت عنوان Motor Mangement System است. در این روش یک دستگاه مرکزی یا رله کنترل موتور را در  تمام بخش‌های حفاظتی مانند ولتاژ، جریان بار، جریان نشتی، دما، تعداد استارت و غیره را برعهده داشته و اطلاعات الکتروموتور را از طریق شبکه برای تجهیزات دیگر مانند PLC، HMI و اسکادا ارسال می‌کند.

مزایای رله کنترل موتور

مزیت دیگر این رله های کنترل موتور قابلیت برنامه ریزی و فرمان پذیری از طریق شبکه‌های صنعتی است. علاوه‌بر این در اغلب برندها مرکز کنترل الکتروموتور به صورت ماژولار ساخته شده و می‌توان با استفاده از کارت‌های توسعه، صفحه نمایش و غیره آن را ارتقاء داد. در توان‌های پائین این رله کنترل موتور مجهز به کانال‌های جریانی بوده و هادی‌های الکتروموتور از داخل آن‌ها عبور داده می‌شود. این روش در جریان‌های بالاتر به صورت اتصال ترانس جریان یا CT انجام شده و حفاظت روی سه فاز الکتروموتور صورت می‌گیرد. برخی مدل‌ها علاوه‌بر ترانس‌های جریان برای کنترل بار الکتروموتور، دارای ترانس کوربالانس بوده و می‌توانند هرگونه نشتی جریان یا اتصال زمین را شناسایی کنند. به‌عنوان مثال در تصویر زیر دیاگرام الکتریکی یکی از محصولات اشنایدر به همراه ترانس کوربالانس و ورودی سنسور دما را مشاهده می‌کنید.

این تجهیزات به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا بتوان از روش‌های رله تکنیک نیز برای کنترل الکتروموتور به صورت تک ضرب، چپ گرد و راست گرد یا ستاره مثلث استفاده کرد. منظور از روش های رله تکنیک استفاده از کنتاکت یا شستی‌های استارت و استپ است. برای اینکار تعدادی ورودی و خروجی قابل برنامه‌ریزی روی دستگاه وجود داشته و در صورت نیاز می‌توان از کارت‌های توسعه نیز استفاده کرد.

روش نصب مرکز مدیریت الکتروموتور اشنایدر

برای درک بهتر موضوع، روش نصب مرکز مدیریت الکتروموتور اشنایدر برای کنترل موتور به صورت ستاره مثلث در تصویر زیر آورده شده‌است. در این دیاگرام از سنسورهای جریانی به صورت فازی استفاده شده و کنتاکتورهای بالادست توسط خروجی‌های قابل برنامه‌ریزی کنترل می‌شوند. همانگونه که مشاهده می‌کنید این مرکز دارای 6 ورودی دیجیتال، 2 خروجی دیجیتال بخش اضافه‌بار به صورت N.C و N.O به همراه3 خروجی دیجیتال به صورت رله است. کافی است از نرم افزار رله کنترل موتور استفاده کرده و وضعیت کنترل الکتروموتور را در حالت ستاره مثلث قرار دهیم. با اینکار می‌توان از تایمرهای داخلی برای تنظیم زمان سوئیچ ستاره به مثلث استفاده کرده و الکتروموتور را به صورت یکپارچه کنترل و حفاظت کرد.

با توجه به اینکه این مرکز کنترل بسیار پیچیده بوده و فاقد المان‌های تنظیمی به صورت فیزیکی است، برای برنامه‌ریزی آن باید از کامپیوتر، PLC یا صفحه نمایش آپشنال کمک گرفت. قابل ذکر است که در صورت استفاده از صفحه نمایش، علاوه‌بر برنامه‌ریزی پارامترهای حفاظتی می‌توان کمیت‌های اساسی مانند جریان، ولتاژ، دمای الکتروموتور، ساعت کار، لیست خطاهای رخ داده و غیره را نیز مشاهده کرد. صفحه نمایش به گونه‌ای طراحی شده است تا بتوان آن را روی درب تابلو برق نصب کرده و علاوه‌بر تنظیمات و بررسی کمیت‌ها، به صورت محلی یا Local الکتروموتور را کنترل کرد.

یکی دیگر از روش‌های پیشرفته‌ی امروزی برای حفاظت و پایش وضعیت الکتروموتور، استفاده از سنسورهای بدون سیم است. این سنسور که روی بدنه‌ی الکتروموتور نصب می‌شود فاقد هرگونه اتصال الکتریکی بوده و می‌تواند اطلاعات برداشت شده را به صورت بدون سیم ارسال کند.

در واقع این سنسور از دریافت سیگنال‌های الکتریکی مربوط به میدان دوار و آیتم‌های غیر الکتریکی مانند دما، لرزش، صدا و غیره استفاده کرده و شرایط الکتروموتور را شبیه سازی می‌کند.

برای استفاده از این سنسور کافی است آن را از طریق اینترنت به یک شبکه‌ی ابری متصل کرده و اطلاعات ارسالی الکتروموتور را از راه دور مشاهده کرد. برای سادگی این کار اپلیکیشن‌های تلفن همراه نیز طراحی شده که این دیتا را آنالیز می‌کنند. سنسورهای بدون سیم تنها برای برداشت اطلاعات الکتروموتورها نبوده و در مدل‌های مختلف برای پایش وضعیت انواع بلبرینگ، پمپ و غیره نیز ساخته می‌شوند.