رله ترمیستور

رله ترمیستور در مدار تک ضرب

برای راه اندازی تک ضرب الکتروموتورهای مجهز به سنسور دما میتوان از رله ترمیستور، فیوز و کنتاکتور استفاده کرد. همانگونه که در مقالات قبلی شرح داده شد؛ اندازه‌ گیری جریان یکی از ساده ‌ترین حالت ‌های تشخیص خطای اضافه بار در الکتروموتورها بوده و توسط رله‌ بی‌ متال یا مدل‌های الکترونیک انجام می‌شود. در واقع میزان جریان عبوری از مدار به عنوان یک شاخص مهم در تعیین دمای کابل‌ها و سیم‌ پیچ در نظر گرفته شده و حفاظت بر اساس آن انجام خواهد شد.  نکته‌ی مهم در این روش نداشتن اطلاعات کافی از شرایط واقعی الکتروموتور است. به‌عنوان‌مثال تصور کنید دمای سیم‌ پیچ بعلت اشکال در تهویه یا افزایش دمای محیط از محدوده‌ی مجاز خود خارج شود. این تغییرات به ندرت باعث افزایش شدت جریان شده و در مراحل اولیه توسط رله‌ بی‌ متال و کنترل بار قابل شناسایی نیستند. علاوه‌بر این متفاوت بودن محل نصب رله‌ های حرارتی و الکتروموتور باعث ایجاد اختلاف دما و کاهش حساسیت سیستم حفاظتی خواهد شد. این رله‌ها داخل تابلو قرار گرفته و ممکن است دارای محیطی خنک با تهویه‌ی مناسب باشند. برای دست یابی به اطلاعات واقعی از دمای سیم‌ پیچ الکتروموتور می‌توان از مدار زیر استفاده کرد.

این روش برای راه‌اندازی تک ضرب الکتروموتورهای مجهز به سنسور دما طراحی شده و شامل فیوز، کنتاکتور و رله‌ ترمیستور است. قوانین شرح داده شده در مقاله  انتخاب سایز فیوز و انتخاب سایز کنتاکتور در این مدار نیز صادق است. به عبارت دیگر می‌توانید از همان روش‌ها برای انتخاب فیوز و کنتاکتور استفاده کنید. تفاوت اصلی این مدار با نمونه‌ی قبلی، روش حفاظت اضافه بار الکتروموتور است. همانگونه که در تصویر مشاهده می‌کنید، در این مثال از سنسورهای داخلی و رله‌ ترمیستور استفاده شده است.

در ویدئوی زیر که برگرفته از دوره 54 ساعته راه اندازی و حفاظت موتورهای سه فاز است با این رله آشنا می شویم:

این سنسورها بین سیم‌پیچ‌ها یا بدنه‌ی الکتروموتور قرارداده شده و به یک رله‌ خارجی بنام  حفاظت حرارتی الکتروموتور متصل می‌شوند. در نظر داشته باشید که سنسورهای دما توسط شرکت سازنده داخل الکتروموتور قرار داده شده و توسط شما قابل تغییر نیستند. خروجی این سنسورها روی بدنه‌ یا جعبه‌ی ترمینال الکتروموتور در دسترس بوده و می‌توانید اطلاعات آن‌ها را از روی پلاک برداشت کنید. رله‌ ترمیستور مانند بی ‌متال در مدار فرمان قرار گرفته و با خروج دما از محدوده‌ی مجاز، کنتاکتور اصلی را قطع می‌کند. قابلیت و عملکرد رله ترمیستور با توجه به برند و مدل بسیار متنوع بوده و می‌تواند شامل ریست خودکار، تنظیم محدوده‌ی تغییرات دما، انتخاب نوع سنسور، تشخیص قطع یا اتصال کوتاه شدن سنسور و غیره باشد. مزیت اصلی این روش در نظر گرفتن دمای واقعی سیم‌پیچ و استفاده از آن در حفاظت الکتروموتور است.

جهت مطالعه ده ها مقاله ی تخصصی دیگر، بخش مقالات راه اندازی موتور سه فاز را مشاهده کنید.

به عبارت دیگر اگر به هر علتی دمای سیم‌ پیچ افزایش پیدا کند، ابتدا یک هشدار صادر شده و در ادامه مدار تریپ خواهد شد. نکته‌ی بعدی هنگام استفاده از این رله، عدم راه ‌اندازی مجدد تا کاهش دمای سیم ‌پیچ است. یعنی پس از رخ دادن هر خطا باید زمان کافی سپری شود تا دما به محدوده‌ی مجاز برای راه ‌اندازی الکتروموتور برگردد. سنسورهای استفاده شده در الکتروموتور با توجه به نوع و برند می‌تواند به صورت مقاومتی و یا یک سوئیچ با عملکرد در دمای ثابت باشد. وجود رله‌ های اضافه بار حرارتی یا الکترونیک علاوه‌بر حفاظت موتور می‌تواند برای تجهیزات فیدر مانند کنتاکتور، کابل‌ها، ترمینال‌ها و غیره نیز مفید باشد. در تصویر زیر دیاگرام یک نمونه رله ترمیستور ABB را مشاهده می کنید.

رله ترمیستور ای بی بی

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره جامع راه اندازی و حفاظت موتور سه فاز آموزش داده شده است. در این دوره تصویری روش پلاک خوانی موتور، شناخت اصول حفاظت، شناخت تجهیزات راه اندازی و محاسبه سایز آن ها آموزش داده شده است. در بخش عملی می توانید سیم بندی راه اندازی های کنتاکتوری مانند تک ضرب، چپ گرد و راست گرد، ستاره مثلث به همراه نصب و سیم بندی 6 برند سافت استارتر زیمنس، اشنایدر، ABB، دانفوس، اوکام و سانترنو را مشاهده کنید. قسمت آخر دوره مربوط به بازدید از تاسیسات و تابلو برق های مختلف و بررسی چیدمان تجهیزات و سایز آن ها در تابلو برق است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این دوره می توانید صفحه آموزش جامع راه اندازی و حفاظت موتورهای سه فاز را مشاهده کنید.

اگر الکتروموتور مورد نظر شما مجهز به سنسورهای داخلی دما است می‌توانید از مدار زیر استفاده کرده و قابلیت اطمینان را افزایش دهید. طبق تصویر در این مدار از فیوز، کنتاکتور، رله‌ اضافه بار و رله‌ ترمیستور استفاده شده و حفاظت به صورت جریانی و حرارتی انجام می‌شود. قابل ذکر است که برای استفاده از تجهیزات حفاظتی متعدد، باید پلاتین‌های نرمال بسته‌ی آن‌ها را سری کرده و در مسیر کنتاکتور اصلی قرار دهید.

این مقاله تا چه حد برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 3.2 / 5. تعداد رای: 5

10 پاسخ
  1. نادر شاکر
    نادر شاکر گفته:

    سلام وقت بخیر. با تشکر فراوان از سایت بسیار عالی تون و مخصوصا اطلاعات بسیار ارزشمند شما در صورت امکان عکس هایی از نحوه اتصال ترمیستور حرارتی موتور در سایت قرار بدین . با تشکر

    پاسخ
  2. نادر شاکر
    نادر شاکر گفته:

    با درود مجدد . ایا از هر نوع و برندی میتوان برای هر موتور ترمیستور دار استفاده کرد ؟ سه فازه و یا تک فازه و با هر کیلو واتی ؟؟

    پاسخ
  3. مهدی
    مهدی گفته:

    سلام
    یه الکترو موتور ۷.۵ کیلو وات که که داخل سیم پیچی هست و سر دو سیم داخل تخته کلمپ هست ولی روی پلاک چیزی اشاره نشده.چطور به رله نصب کنم

    پاسخ
    • مثلث زرد
      مثلث زرد گفته:

      سلام. موتورهای سه فاز در این توان معمولا مثلث هستند. بازهم باید کنترل کنید که موتور به اتصال خاصی نیاز داره یا خیر.

      پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *