تنظیمات سافت استارتر آنالوگ

تنظیمات سافت استارتر آنالوگ و هیبرید بسیار محدود بوده و اغلب توسط ولوم انجام می‌شود. تعداد این ولوم‌ها به قابلیت‌های سافت‌استارتر بستگی داشته و هریک کارایی خاصی دارند. به‌عنوان‌مثال در سافت‌استارترهای بسیار ساده که فاقد سیستم اضافه‌بار و توقف نرم هستند تنها 2 ولوم برای تنظیم ولتاژ اولیه و زمان راه‌اندازی وجود دارد. با افزایش امکانات تعداد پارامترها بیش‌تر شده و ممکن است شامل کلاس حفاظتی، جریان موتور، ولتاژ اولیه، زمان راه‌اندازی، محدودیت جریان، زمان توقف و غیره شود.

در ادامه مفهوم هر یک از پارامترهای مهم در تنظیمات سافت استارتر شرح داده‌شده است ولی ممکن است تمام آن‌ها در یک سافت‌استارتر وجود نداشته باشند.

ولتاژ اولیه یا Initial Voltage

همان‌گونه که می‌دانیم روند سافت‌استارت یا راه‌اندازی نرم با کنترل ولتاژ انجام می‌شود. در این روش میزان rms ولتاژ اعمال‌شده به الکتروموتور از یک مقدار پائین شروع‌شده و به‌تدریج افزایش پیدا می‌کند. برای تنظیم مقدار ولتاژ شروع یک ولوم یا پتانسیومتر با عنوان U یا U-Start روی سافت‌استارتر وجود دارد. رنج تنظیمی این ولوم معمولاً به‌صورت درصدی از ولتاژ نامی مشخص‌شده و با توجه به مدل سافت‌استارتر می‌تواند از 20 تا 100 درصد باشد. سافت‌استارتر با دریافت فرمان راه‌اندازی بلافاصله مقدار ولتاژ تنظیمی با این ولوم را به موتور اعمال کرده سپس افزایش ولتاژ را آغاز می‌کند.

این پارامتر که با عبارت ولتاژ اولیه یا Initial Voltage شناخته می‌شود درواقع مشخص‌کننده‌ی میزان جریان و گشتاور راه‌اندازی الکتروموتور است. برای درک بهتر این موضوع تصور کنید یک الکتروموتور 55 کیلووات 400 ولت 1480 دور با ولتاژ اولیه‌ی50 درصد توسط سافت‌استارتر راه‌اندازی شود. جریان نامی این موتور 100 آمپر و جریان راه‌اندازی آن 7 برابر جریان نامی است.

 

\[{P_e} = 55\;KW\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;{I_e} = 100A\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;{I_{direct\;starting}}:Approx\;700A\]

از‌آن‌جایی‌که سرعت نامی این الکتروموتور 1480 دور بر دقیقه است، از فرمول زیر می‌توان برای محاسبه‌ی گشتاور نامی استفاده کرد. گشتاور راه‌اندازی تک‌ضرب حدود دو برابر گشتاور نامی در نظر گرفته‌شده است.

 

\[{M_e} = 9.55 \times 55kW \times \frac{{1000}}{{1480\;mi{n^{ – 1}}}} = 355Nm\;\;\;\;\;\;{M_{direct\;starting}}:Approx\;700Nm\]

گشتاور الکتروموتور با مربع ولتاژ آن رابطه‌ی مستقیم دارد، پس با کاهش 50 درصد ولتاژ در زمان راه‌اندازی، میزان گشتاور و جریان به این صورت خواهد بود:

 

\[ \Rightarrow {I_{starting}}\frac{1}{2}of\;direct\;starting\;current\;\left( {Approx\;350A} \right)\]

 

 

\[ \Rightarrow {M_{starting}}\frac{1}{4}of\;direct\;starting\;torque\left( {Approx\;175Nm} \right)\]

طبق مثال بالا، کاهش 50 درصدی ولتاژ باعث کاهش جریان به میزان 50 درصد و کاهش گشتاور به میزان 25 درصد در مقایسه با حالت تک‌ضرب خواهد شد.

همان‌گونه که مشاهده کردید گشتاور موتور با مربع یا توان 2 ولتاژ رابطه‌ی مستقیم دارد. یعنی با کاهش ولتاژ، گشتاور موتور به‌صورت مربع یا با توان 2 کاهش پیدا می‌کند. به همین علت اگر ولتاژ اولیه یا استارت بسیار پائین باشد، موتور به‌درستی راه‌اندازی نخواهد شد.

به‌عنوان‌مثال اگر ولتاژ اولیه روی 20 درصد یا 0.2 ولتاژ نامی تنظیم شود، گشتاور راه‌اندازی با در نظر گرفتن توان دوم ولتاژ برابر با \({0.2^2} = 0.04 = 4\% \) خواهد شد. پس 20 درصد ولتاژ نامی تنها 4 درصد گشتاور نامی را ایجاد کرده و این مقدار برای راه‌اندازی موتور بسیار پائین است. از طرفی اگر مقدار ولتاژ اولیه بسیار بالا در نظر گرفته شود، رفتار موتور شبیه به حالت تک‌ضرب خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر  بالا بودن ولتاژ اولیه به معنی افزایش گشتاور راه‌اندازی و دریافت جریان اولیه‌ی بالا است که با هدف ما یعنی راه‌اندازی نرم مغایرت دارد.

سافت استارترها بر اساس کنترل ولتاژ کارکرده و از نظر تعداد تریستور و نحوه ی کنترل به مدل های مختلف تقسیم می شوند. در اغلب سافت استارترهای آنالوگ کنترل ولتاژ روی دوفاز انجام شده و یکی از فازها به صورت مستقیم است. با این کار هزینه ها، ابعاد و تلفات داخلی سافت استارتر کاهش پیدا کرده و می توان از آن در کنترل الکتروموتورهای کوچک تا متوسط استفاده کرد. این ویدئو برگرفته از دوره جامع راه اندازی و حفاظت موتورهای سه فاز است.

زمان راه‌اندازی یا Start Ramp

رمپ یا شیب استارت (سرعت شتابگیری الکتروموتور ) مشخص‌کننده‌ی زمان راه‌اندازی از ولتاژ اولیه Initial Voltage تا رسیدن به ولتاژ نامی یا کامل است. این پارامتر توسط یک ولوم با عنوان t یا t-start قابل تنظیم بوده و واحد آن ثانیه است. میزان حداقل و حداکثر این پارامتر با توجه به نوع سافت‌استارتر مشخص‌شده و در مدل‌های معمولی با مدل‌های Heay Duty متفاوت است. حداقل زمان راه‌اندازی در برخی برندها مانند سافت‌استارترهای زیمنس از صفر و در برندهای دیگر مانند ایتون از 1 ثانیه شروع می‌شود. قرار دادن زمان راه‌اندازی در سافت‌استارترهای زیمنس روی صفر به معنی راه‌اندازی در حدود صد میلی‌ثانیه است.ا

میزان این زمان با توجه به بار موتور مشخص‌شده و یک مقدار ثابت ندارد. به‌عنوان‌مثال در موتورهای بدون بار این زمان می‌تواند بسیار کوتاه باشد اما در حالت بار کامل نمی‌توان زمان کوتاهی را برای راه‌اندازی انتخاب کرد. در طرف مقابل زمان راه‌اندازی نباید بیش‌ازحد طولانی باشد زیرا طولانی بودن آن به معنی افزایش حرارت در موتور و بالا رفتن ریسک عملکرد سیستم اضافه‌بار است. به‌صورت کلی زمان راه‌اندازی باید به نحوی تنظیم شود که موتور بلافاصله پس از دریافت فرمان راه‌اندازی به‌صورت نرم استارت شود.

در تصویر زیر مقایسه‌ی تغییرات ولتاژ نسبت به زمان در دو حالت راه‌اندازی با زمان کوتاه و زمان طولانی نمایش داده‌شده است. در منحنی زمان کوتاه با شماره‌ی 1 ولتاژ خیلی سریع از مقدار اولیه یا Initial Voltage به مقدار نامی می‌رسد اما در منحنی 2 این روند کند‌تر خواهد بود.

در تصویرهای زیر تأثیر شیب افزایش ولتاژ روی گشتاور و جریان نمایش داده‌شده است. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید بازه‌ی زمان راه‌اندازی روی هر دو کمیت تأثیر مستقیم دارد. پس زمان استارت باید با توجه به میزان بار و محدوده‌ی مجاز جریان راه‌اندازی تنظیم شود.

محدودیت جریان یا Current Limit

در برخی از سافت‌استارترها یک ولوم جهت تنظیم محدودیت جریان یا Current Limiting وجود دارد. واحد این پارامتر به‌صورت ضریبی از جریان نامی الکتروموتور یا سافت‌استارتر بوده و به‌صورت \( \times {I_e}\) نمایش داده می‌شود. این ولوم ممکن است با توجه به برند سافت‌استارتر ورژن‌های مختلفی داشته باشد به‌عنوان‌مثال در سافت‌استارتر سری 40 زیمنس این ولوم دو حالت یا ورژن متفاوت دارد.

در مدل اول این ولوم دارای بازه‌ی تنظیمی از 1.3 تا 5 برابر جریان نامی الکتروموتور است. در نظر داشته باشید که میزان جریان نامی الکتروموتور توسط ولوم \({I_e}\) مشخص‌شده که قبلاً به نقش آن در سیستم اضافه‌بار پرداخته‌شده است.

طبق تصویر زیر اگر سافت‌استارتر 72 آمپر بوده و میزان جریان الکتروموتور را روی 60 آمپر تنظیم کنیم، حداکثر محدودیت جریان مساوی با 5 برابر جریان نامی موتور یا 300 آمپر خواهد بود.

در ورژن دوم علاوه بر بازه‌ی قابل تنظیم از 1.3 تا 5 برابر جریان نامی الکتروموتور، یک گزینه با عنوان max نیز وجود دارد.

طبق تصویر زیر گزینه‌ی max به معنی محدودیت جریان معادل 5 برابر جریان نامی سافت‌استارتر یا 72 آمپر در این مثال است. به‌عبارت‌دیگر این گزینه ارتباطی به جریان تنظیمی الکتروموتور یا \({I_e}\) نداشته و در بدترین شرایط معادل 5 برابر جریان نامی سافت یا360 آمپر خواهد بود.

قابلیت  محدودیت جریان در مواردی استفاده می‌شود که جریان راه‌اندازی الکتروموتور نباید از مقدار مشخصی فراتر رود. کاربرد دیگر این پارامتر محدود کردن جریان در راه‌اندازی‌های سنگین است. اگر راه‌اندازی سنگین با توجه به مقدار ولتاژ اولیه و زمان تنظیم‌شده امکان‌پذیر نباشد، این فانکشن وارد عمل خواهد شد.

مطالبی که در حال مطالعه ی آن هستید به صورت تصویری در دوره جامع راه اندازی و حفاظت موتور سه فاز آموزش داده شده است. در این دوره تصویری روش پلاک خوانی موتور، شناخت اصول حفاظت، شناخت تجهیزات راه اندازی و محاسبه سایز آن ها آموزش داده شده است. در بخش عملی می توانید سیم بندی راه اندازی های کنتاکتوری مانند تک ضرب، چپ گرد و راست گرد، ستاره مثلث به همراه نصب و سیم بندی 6 برند سافت استارتر زیمنس، اشنایدر، ABB، دانفوس، اوکام و سانترنو را مشاهده کنید. قسمت آخر دوره مربوط به بازدید از تاسیسات و تابلو برق های مختلف و بررسی چیدمان تجهیزات و سایز آن ها در تابلو برق است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این دوره می توانید صفحه آموزش جامع راه اندازی و حفاظت موتورهای سه فاز را مشاهده کنید.

به عبارت ساده‌تر اگر الکتروموتور در لحظه‌ی استارت جریان راه‌اندازی بیش‌تری از مقدار تنظیم‌شده در Current Limiting دریافت کند، سافت‌استارتر افزایش ولتاژ را متوقف کرده و آن را با دقت کنترل می‌کند. طبق تصویر زیر با فعال شدن این فانکشن کنترل ولتاژ به نحوی صورت می‌گیرد که جریان از مقدار تنظیم‌شده در Current Limiting بیش‌تر نشده و الکتروموتور به‌تدریج راه‌اندازی شود.

فعال شدن فانکشن محدودیت جریان ممکن است باعث طولانی‌تر شدن زمان راه‌اندازی از مقدار تنظیم‌شده و حتی حداکثر زمان ممکن در پارامتر t یا t-start شود.

برای درک این موضوع سافت‌استارتر سری 40 زیمنس را در نظر بگیرید. حداکثر زمان قابل تنظیم برای راه‌اندازی در این سافت‌استارتر 20 ثانیه است اما اگر فانکشن محدودیت جریان فعال شود، ممکن است راه‌اندازی از این مقدار نیز بیش‌تر شود.

پروسه طولانی‌تر شدن زمان راه‌اندازی هنگام فعال شدن فانکشن محدودیت جریان در گراف زیر نمایش داده‌شده است. در این مثال سافت‌استارتر با 30 درصد ولتاژ نامی راه‌اندازی را آغاز می‌کند اما پس از گذشت زمان t1، جریان به (c) یا مقدار تنظیم‌شده در Current Limiting می‌رسد. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید در بازه‌ی (a) سافت‌استارتر ولتاژ را ثابت نگه‌داشته و جریان را به‌خوبی مدیریت می‌کند. با شتاب گرفتن موتور و در نتیجه کاهش جریان، مجدد افزایش ولتاژ (b) شروع‌شده و تا پایان t2 راه‌اندازی کامل می‌شود.

مدهای توقف

قابلیت‌های توقف به مدل سافت‌استارتر بستگی داشته و می‌تواند شامل قطع تغذیه، توقف نرم، ترمز دینامیک، ترمز جریان مستقیم و یا ترکیبی از موارد فوق باشد. در سافت‌استارترهای آنالوگ روش‌های توقف بسیار محدود بوده و انعطاف بالایی ندارد. به‌عنوان‌مثال در سافت‌استارترهای سری 30 زیمنس، پروسه‌ی توقف بسیار ساده و به شکل قطع تغذیه است.

در این سافت‌استارتر با حذف فرمان راه‌اندازی یا ورودی In، بلافاصله بای‌پس باز شده و تغذیه‌ی الکتروموتور قطع می‌شود. این حالت به توقف بدون بار، مستقیم یا خنثی نیز معروف بوده و برای تأسیساتی مناسب است ( مانند انواع فن، کمپرسور و … که بعد از قطع تغذیه‌ با اینرسی موتور و بار متوقف می‌شوند.) که مشخصه‌ی توقف خاصی ندارند.

برای درک بهتر موضوع در تصویر زیر روش‌های قطع تغذیه، توقف نرم و ترمز DC ازنظر زمان با هم مقایسه شده‌اند. در نظر داشته باشید که در توقف نرم یا Soft Stop، زمان ایستادن الکتروموتور بیش‌تر از حالت قطع تغذیه است. به عبارت ساده‌تر موتور با زمان طولانی‌تری متوقف خواهد شد. با استفاده از ترمز‌ها شرایط برعکس بوده و الکتروموتور با زمان کوتاه‌تری نسبت به حالت قطع تغذیه متوقف می‌شود.

توقف نرم یا Stop Ramp یا  Soft Stop

قطع تغذیه برای تمام تأسیسات مناسب نبوده و می‌تواند در آن‌ها صدمات شدید مکانیکی ایجاد کند. این تنش‌ها عمر تأسیسات را کوتاه کرده و هزینه‌های سرویس و نگهداری را افزایش می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال خاموش کردن یک‌باره‌ی پمپ‌ها باعث ایجاد ضربات چکشی آب (Water Hummer) شده و فشار زیادی به لوله‌ها و شیرها وارد کند. قطع تغذیه در تأسیسات دیگر مانند نوارهای نقاله یا سیستم‌های جابجایی نیز صدمات و خطراتی در پی خواهد داشت.

راه اساسی برای رفع مشکلات ذکرشده، طولانی‌تر کردن زمان توقف الکتروموتور است. این کار با کنترل ولتاژ انجام‌شده و اصطلاحاً توقف نرم یا Soft Stop نام دارد. به‌منظور تنظیم زمان یا رمپ توقف یک ولوم روی سافت‌استارترها وجود داشته و واحد آن بر اساس ثانیه است. طبق تصویر زیر رمپ یا شیب توقف مشخص‌کننده‌ی زمان کاهش ولتاژ از مقدار کامل تا مقدار اولیه یا Initial Voltage است. در نظر داشته باشید اگر زمان توقف نرم را روی صفر تنظیم کنیم، توقف به‌صورت قطع تغذیه یا Direct Stop خواهد بود.

کاهش ولتاژ به‌صورت پله‌ای یا Step down voltage

در حالت توقف نرم یا Soft Stop، میزان ولتاژ از مقدار نامی تا مقدار تنظیم‌شده در پارامتر Initial Voltage کاهش داده می‌شود. کاهش ولتاژ طبق زمان تنظیمی در پارامتر Stop Ramp یا Stop Down انجام‌شده و می‌تواند با فانکشن‌های دیگری ترکیب‌شده باشد. از‌آن‌جایی‌که دور الکتروموتورهای بدون بار با کاهش نرم ولتاژ تغییر زیادی نمی‌کند، فانکشن‌های دیگر مانند کاهش ولتاژ پله‌ای طراحی‌شده‌اند.

روش کار Step Down Voltage به این شکل است که پس از دریافت فرمان توقف، سافت‌استارتر ولتاژ خروجی را به‌صورت یک پله مثلاً تا 50 درصد کاهش داده و بعدازآن رمپ توقف را آغاز می‌کند. رمپ توقف در این روش پس از کاهش پله‌ای تا ولتاژ اولیه یا Initial Voltage بوده و با زمان تنظیم‌شده صورت می‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر در این حالت رمپ یا شیب خاصی برای توقف الکتروموتور ایجادشده است.

در تصویر زیر منحنی فانکشن Step Down Voltage را مشاهده می‌کنید. در این مثال بعد از دریافت فرمان توقف، ولتاژ بلافاصله تا 50 درصد کاهش داده‌شده و پس‌ازآن رمپ توقف تا ولتاژ تنظیم‌شده در پارامتر Initial Voltage ادامه پیدا می‌کند. قابل‌ذکر است که در این روش میزان ولتاژ پله، میزان ولتاژ اولیه و زمان رمپ توقف توسط شما قابل تنظیم هستند. البته این فانکشن ممکن است در تمام سافت‌استارترهای وجود نداشته باشد.

انتخاب سافت‌استارتر

برای انتخاب سافت‌استارتر باید آیتم‌های زیادی مانند نوع بار، فانکشن‌های راه‌اندازی، توقف، کلاس راه‌اندازی، تعداد سوئیچ در ساعت، دمای محیط، ارتفاع از سطح دریا، شرایط نصب و غیره را بررسی کنیم. این موارد فوق‌العاده مهم بوده و مشخص‌کننده‌ی توان و نوع سافت‌استارتر ازنظر کارایی هستند.

برخی از شرایط مانند ارتفاع از سطح دریا، دمای محیط، کاهش فضای نصب از طرفین و بالا، عدم نصب به شکل عمودی و غیره روی جریان سافت‌استارتر تأثیرگذار بوده و با انتخاب سایز بزرگ‌تر برطرف می‌شوند. در طرف مقابل آیتم‌های دیگر مانند زمان راه‌اندازی طولانی، توان الکتروموتور، دریافت جریان سنگین راه‌اندازی، تعداد سوئیچ در ساعت و غیره وجود دارند که روی ساختار سافت‌استارتر تأثیرگذار هستند. به‌عنوان‌مثال با سخت‌تر شدن شرایط راه‌اندازی باید از سافت‌استارترهای سه فاز به‌صورت Heavy Duty باقابلیت‌های گسترده مانند محدودیت جریان، کنترل گشتاور و غیره استفاده کنیم. در این بخش با طرح دو مثال روش انتخاب سافت‌استارتر برای نقاله‌های غلطکی و پمپ هیدرولیک را بررسی می‌کنیم. این مثال‌ها توسط شرکت زیمنس ارائه‌شده و هدف آن انتخاب‌ سافت‌استارتر از بین سری‌های 30 و 40 است.

نقاله‌های غلطکی برای جابجایی تجهیزات و بسته‌ها در خطوط تولید و بین سالن‌ها استفاده می‌شوند. معمولاً الکتروموتورهای به کار رفته در این تأسیسات 11 کیلووات یا 15 اسب بخار بوده و باید در هر دو جهت کار کنند. اگر در این مثال نیازی به توقف نرم نباشد می‌توان از سافت‌استارتر سری 30 استفاده کرد. این دستگاه دارای قابلیت راه‌اندازی نرم بوده و می‌تواند از تنش‌های مکانیکی در لحظه‌ی استارت جلوگیری کند. از طرفی می‌توان این سافت‌استارتر را با ست چپ‌گرد و راست‌گرد و انواع سیستم‌های حفاظتی زیمنس ترکیب کرد. از مزایای استفاده از سافت‌استارتر در این تأسیسات می‌توان به کاهش آسیب تجهیزات، افزایش طول عمر تأسیسات، کنترل جریان راه‌اندازی، کاهش فضای نصب و کاهش ابعاد تابلو برق اشاره کرد.

مثال دوم در خصوص راه‌اندازی یک پمپ هیدرولیک است. این پمپ‌ها در توان‌های مختلف تا 200 کیلووات یا 250 اسب بخار در انواع در پرس‌ها استفاده می‌شوند. برای کنترل پمپ هیدرولیک باید این موارد را در نظر داشته باشیم:

• کاهش جریان راه‌اندازی
• استارت و توقف نرم جهت کنترل گشتاور
• جلوگیری از تنش‌های مکانیکی
• کاهش سایز ترانسفورماتور بالادست
• حفاظت الکتروموتور

با استفاده از سافت‌استارتر سری 40 می‌توان موارد فوق را به‌خوبی پوشش داد. از مزایای این دستگاه می‌توان به سیستم محدودیت جریان و نقش آن در کاهش سایز ترانسفورماتور بالادست هنگام راه‌اندازی، سیستم اضافه‌بار داخلی، تنظیم ولتاژ و گشتاور اولیه، تنظیم زمان راه‌اندازی و توقف نرم اشاره کرد.

همان‌گونه که مشاهده‌ کردید سافت‌استارترهای سری 30 و 40 برای تأسیسات استاندارد طراحی‌شده‌اند. درصورتی‌که شرایط و زمان راه‌اندازی سنگین‌تر شود، باید از مدل‌های دیگر استفاده‌ کنیم. قبل از انتخاب دیگر تجهیزات مدار یا فیدر حتماً این موارد را نیز در نظر داشته باشید:

• فیدر حداقل شامل یک جداکننده، کنتاکتور، سافت‌استارتر، کابل و موتور است.
• تجهیزات فیدر باید برای حالت تک‌ضرب انتخاب شوند.
• تجهیزات فیدر باید بر اساس سطح اتصال کوتاه موجود انتخاب شوند.
• می‌توان از فیوز، بریکر یا راه‌انداز‌های دستی موتور در اولین بخش فیدر استفاده کرد.
• توصیه می‌شود از یک کنتاکتور در بالادست سافت‌استارتر استفاده کنید.
• استفاده از کنتاکتور در خروجی سافت باعث بروز خطای قطع بار خواهد شد.
• در راه‌اندازی تک‌ضرب، ستاره مثلث و سافت استارت افت ولتاژ ایجاد خواهد شد.
• سایز ترانس بالادست باید به نحوی انتخاب شود تا با وجود افت ولتاژ ایجادشده، میزان ولتاژ آن در بازه‌ی استاندارد باقی بماند.
• در صورت بروز افت ولتاژ شدید، تغذیه‌ی سافت‌استارتر باید از یک منبع دیگر تأمین شود تا راه‌اندازی متوقف نشود.
• بین سافت‌استارتر و الکتروموتور نباید هیچ عنصر خازنی و فیلتر وجود داشته باشد.

تنظیمات سافت استارتر

همان‌گونه که قبلاً شرح داده شد برخی از سافت‌استارترها دارای سیستم اضافه‌بار داخلی هستند. اولین و مهم‌ترین گام در تنظیم این مدل‌ها، مشخص کردن میزان جریان نامی الکتروموتور یا \({I_e}\) و کلاس حفاظتی ( اطلاعات مربوط به کلاس حفاظتی و تنظیم آن در مقاله بخش حفاظتی سافت استارتر شرح داده شده‌است.) است. طبق تصویر زیر، جریان نامی باید از روی پلاک الکتروموتور و با توجه به ولتاژ و نوع اتصال مشخص شود.

در نظر داشته باشید که جریان تنظیم‌شده روی سافت‌استارتر مبنای عملکرد سیستم‌های دیگر مانند کلاس حفاظتی، محدودیت جریان، عدم تقارن و غیره است. پس از تنظیم جریان نامی و کلاس حفاظتی، باید زمان راه‌اندازی را مشخص کنیم. زمان طولانی در راه‌اندازی به معنی افزایش درجه حرارت و اضافه‌بار شدن تایرستورها است. این زمان در سافت‌استارترهای سری 30 زیمنس حداکثر 20 ثانیه بوده ولی در این مدل هیچ قابلیتی برای تشخیص راه‌اندازی کامل وجود ندارد. به عبارت ساده‌تر اگر در زمان تنظیم‌شده راه‌اندازی کامل نشود، بای‌پس بسته‌شده و جریان راه‌اندازی یا AC3 از آن عبور می‌کند.

در سافت‌استارترهای سری 40 زیمنس نیز حداکثر زمان قابل تنظیم برای راه‌اندازی 20 ثانیه است ولی با توجه به شرایط می‌تواند بیش‌تر شود. بیش‌تر شدن زمان راه‌اندازی به‌صورت خودکار و با توجه به مقدار تنظیم‌شده در پارامتر محدودیت جریان انجام می‌شود. علاوه بر تنظیمات سافت استارتر بخش حفاظتی و زمان راه‌اندازی، باید پارامترهای دیگری مانند میزان ولتاژ اولیه، محدودیت جریان و زمان توقف را نیز تنظیم کنیم. به‌منظور ساده‌تر شدن این کار، در ادامه چند جدول پیشنهادی از شرکت‌های زیمنس و ABB برای تنظیمات سافت استارتر آورده شده است. در نظر داشته باشید که مقادیر این جدول‌ها به‌صورت پیشنهادی بوده و گاهی در شرایط واقعی نیاز به تغییر پارامترها خواهید داشت.

 

جدول زیر جدول پیشنهادی شرکت زیمنس برای تنظیمات سافت استارتر در راه‌اندازی تأسیسات در کلاس کاری 10 یا راه اندازی استاندارد می‌ باشد.

پمپ هیدرولیک	پمپ	فن	کمپرسور	نقاله غلتکی	تسمه‌نقاله	تأسیسات
40	40	40	50	60	70	ولتاژ استارت‌%
10	10	10	10	10	10	زمان راه‌اندازی
4	4	4	4	خاموش (MAX)	خاموش (MAX)	محدودیت جریان \( \times {I_e}\)
سافت	سافت	قطع تغذیه	قطع تغذیه	سافت	سافت	نوع توقف

در جدول زیر پیشنهاد شرکت زیمنس برای راه‌اندازی تأسیسات در کلاس کاری 20 یا راه اندازی سنگین را مشاهده می کنید.

آسیاب	اکسترودر	مخلوط‌کن	تأسیسات
40	70	40	ولتاژ استارت %
20	10	20	زمان راه‌اندازی S
4	خاموش (MAX)	4	محدودیت جریان \( \times {I_e}\)
قطع تغذیه	قطع تغذیه	قطع تغذیه	نوع توقف

در جدول زیر تنظیمات پیشنهادی شرکت ABB برای سافت‌استارتر بدون قابلیت محدودیت جریان آورده شده است.

نوع بار	زمان راه‌اندازی Sec	زمان توقف Sec	ولتاژ اولیه %
موتور تنظیمی در کشتی	10	0	30%
فن سانتریفیوژ	10	0	30%
پمپ سانتریفیوژ	10	20	30%
سانتریفیوژ	10	0	40%
نوار نقاله	10	0	40%
سنگ‌شکن یا له کننده	10	0	60%
پله‌برقی	10	0	30%
پمپ گرمایش	10	20	30%
پمپ هیدرولیک	10	0	30%
تجهیزات بالابر	10	10	60%
آسیاب	10	0	60%
کمپرسور پیستونی	10	0	30%
مبدل‌های چرخشی	10	0	30%
ماشین سمباده	10	10	40%
کمپرسور پیچی	10	0	40%
حمل‌کننده‌ی مارپیچی	10	10	40%
همزن یا میکسر	10	0	60%
موتور بدون بار	10	0	30%

تنظیمات پیشنهادی ABB برای سافت‌استارتر باقابلیت محدودیت جریان را در جدول زیر مشاهده می کنید.

نوع بار	زمان راه‌اندازی Sec	زمان توقف Sec	ولتاژ اولیه %	محدودیت جریان \( \times {I_e}\)
موتور تنظیمی در کشتی	10	0	30%	3
فن سانتریفیوژ	10	0	30%	4
پمپ سانتریفیوژ	10	20	30%	3.5
سانتریفیوژ	10	0	40%	4.5
نوار نقاله	10	0	40%	4
سنگ‌شکن یا له کننده	10	0	60%	5
پله‌برقی	10	0	30%	3.5
پمپ گرمایش	10	20	30%	3.5
پمپ هیدرولیک	10	0	30%	3.5
تجهیزات بالابر	10	10	60%	4
آسیاب	10	0	60%	5
کمپرسور پیستونی	10	0	30%	4
مبدل‌های چرخشی	10	0	30%	3
ماشین سمباده	10	10	40%	4.5
کمپرسور پیچی	10	0	40%	4
حمل‌کننده‌ی مارپیچی	10	10	40%	4
همزن یا میکسر	10	0	60%	5
موتور بدون بار	10	0	30%	2.5

محتوای این مقاله برگرفته از کتاب راه اندازی و حفاظت الکتروموتورهای سه فاز تالیف مثلث زرد می باشد. این کتاب دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و هر گونه کپی و نسخه برداری و انتشار مجدد غیرمجاز بوده و پیگرد قانونی دارد.